Strona:Materyały i prace Komisyi Językowej T.1.djvu/170

Ta strona została przepisana.

przypadku, choćby z głuchą samogłoską, etymologia wątpliwej trafności; do cna = do cnego ze znaczeniem pierwotnem, nie dzisiejszem; więc pierwiastek <čьs>. Do wyrazów zaczynających się od f przytaczam następujące uwagi:
firleje wytłumaczone należycie z staro-francuskiego i staro- niemieckiego, to objaśnienie potwierdził w ostatnim zeszycie Ludu VII, i Dr. Ki.; frant wytłumaczone z niem. freund. zapewne dobrze przez wzgląd na besztefrant = beste freund, ale czemu niema odsyłacza? przy fabryka braknie znaczenia ósmego = ogół prac w gospodarstwie rolnem, wiejskiem z wyłączeniem robót w polu; facet w znaczeniu osobnika pewnie wywieść należy od faciata, facies, a nie od facetus; porównaj facjata pod nr. 4; facka „z czeskiego“, ale pierwotnie pewnie z łacińskiego facies; por. Matzenauer „Cizí slova“, z którego autorowie wogóle nie dosyć korzystali; fafoł „może w związku z fawor, faforek“? ale bliżej nasuwa się porównanie z czeskiem fafulek = flocke; fagola = człowiek przebiegły ma mieć związek z Vogel albo fegen? zapewne pochodzi od fagas; fajt (ludowe) powstało z starodolno-niemieckiego fallt, porównaj rym! z niemieckiego rüm = (he)rum; fasąg albo wasąg pochodzi z niemieckiego Fassung, a nie z francuskiego façon; fedrować „z niemieckiego fordem“, ma być fordem, przecież dobrze objaśnione fołdrować; przy fidryganc braknie formy świdrygans; fontaż znaczy nietylko kokarda, ale i lekka tiulowa materya; firanka nie z dawnego niemieckiego Fürhang, tylko z górnoniemieckiego Fürhang zamiast Vorhang; przyimek vor jak w Yortuch (fartuch) jest dolnoniemiecki; freybiter, pi. freybiterowie pochodzi z niem. Freibeuter (wysłani przez Zygmunta Augusta na morze bałtyckie, zobacz Kronikę J. Bielskiego); fagas wywiedzione z łacińskiego yagus, co jest wątpliwe przez wzgląd na uwagi Matzenauera; fetysz nie jest bóstwo rękoma ludzkiemi zrobione, tylko utwór natury; fircyk pochodzi zapewne z rosyjskiego Ферикь = dzisiejszy gigerl. Braknie wyrazów faramuszka żartobliwie w znaczeniu gry karcianej faraon; dalej brakuje fignąć („igła — kominem wyfigła“, przysłowie), brak fintak = służący przebiegły, figulus = figlarz, foryś = Voraus: „mieć forysia w głowie“ przysł.; foza u Kochowskiego w znaczeniu model nie objaśnione.