Strona:Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego.djvu/013

się w niej dziewięć razy. (B. W. Segel Wierzenia Żydów. Lud. 1897. III. 57).
 Istnieją najrozmaitsze środki zapłodnienia kobiet, przeznaczone do zastąpienia płynu nasiennego. W niektórych okolicach Polski i Rusi kobietom nie mającym potomstwa zadawają w napoju albo proszku zeskrobany kamień (drzewo) jako niezawodny środek płodnośc.
 W „Skarbie drogim zdrowia“, wydanym przez J. Fonklofena w Lublinie 1724, czytamy o podobnym środku bab przeciw poronieniu: „kamień krwawnik nosić“, albo zawiesić na szyji orli kamień. Chorzy w Bośni i Hercegowinie przełażą przez wydrążony kamień, to samo czynią kobiety niepłodne, aby mieć dzieci.
 Na polach wsi Naruszeli, opodąl Birż na Litwie, leży duży kamień, kształtem przypominający tułów kobiecy. Wieśniaczki tamtejszych okolic wierzyły, iż kamień ów „ma siłę nadawania płodności mężatkom bezdzietnym“ i dlatego prosiły go o potomstwo, składając dary. (J. Witort Przeżytki kulturne. Lud 1899. V. 206).
 Podobny zwyczaj, pocnodzący z czasów pogaństwa, przestrzegany jest we Francji: Do kamiennej figury, opodal portu Brest, pielgrzymowały jeszcze w połowie XVIII. w. kobiety wiejskie nie mające dzieci i zeskrobawszy z owej figury trochę proszku, zażywały go po rozcieńczeniu w wodzie czerpanej w sąsiedniej studni. Tak samo postępowały kobiety w okolicy des Puy, z Buorg-Dieu, w tem przekonaniu, że zajdą w ciążę. (O. Stoll Geschlechtsleben, Leipzig 1908 st. 670).
 Od niepamiętnych czasów używa lud nasz rozmaitych ziół jako środków zapłodnienia. Przedewszystkiem dają kobietom odwar barwinku do picia. Środek ten poczytywał już Zie1nik Syreńskiego (Kraków 1613) jako pomocny paniom do płodu. I Sekreta białogłowskie (1693) zalecają środek ten do użycia w potrawie jako wzniecający miłość między małżonkami. Roślina ta pod nazwą Aristolochia (w przekładzie: najlepsza do porodu), znana już Hippokratesowi w starożytności, była i w wiekach średnich uważana jako środek, sprowadzający brzemienność. Do dziś wiecznie zielone liście barwinku służą w Lubelskiem i na Rusi za najpierwszą ozdobę stroju weselnego.
 O innych ziołach powodujących zapłodnienie, z oznaczeniem płci płodu, zob. J Rostafińskiego Zielnik czarodziejski. (Zbiór antrop. 1895 XVIII. 163-5). U Celtów służyłą do zapłodnienia jemioła, (A. Genepp Religions, moeurs et légendes, Paris 1908. I. str. 16.). Żółte, mocno i przyjemnie pachnące jabłuszka mandra-