Strona:Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego.djvu/016

 Na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, podobnie jak u Serbów łuzyckich i innych Słowian, powiadają, ze w domu, na którym usiędzie buziak, urodzi się tego roku dziecko. Bocian jako tępiący żaby i płazy, uważane za duchy szkodliwe, doznawał u Indoeuropejczyków — podobnie jak Ibis w Egipcie, a Argala w Indji — czci boskiej. Może więc wyobrażano sobie, że on też przynosi dusze dzieci na ziemię.
 Poczęcie w łonie matki nie było w starozytności — jak nie jest obecnie u ludów na niskim poziomie umysłowości — aktem przyrodniczym, zapłodnienie przypisywano spożyciu owocu lub napoju, zapachowi kwiatu, doknięciu przez wiatr, deszcz lub promieni słoneczne, a odbicia tych wyobrazeń znajdujemy nietylko w świecie baśni, lecz takze w życiu naszych i obcych włościanek, starających się sprowadzić stan błogosławiony spożyciem pewnych owoców, przeskakiwaniem przez ogień sobótkowy i t. p.
 W bajkach ludu polskiego zapłodnienie kobiety bywa wynikiem połknięcia czegoś. U Słowian i Eskimosów z powodu spozycia ryby, u Indjan owocu, u innych ludów kawałka lodu, listka, kory, lub wypicia wody cudownej. W niektórych bajkach muzułmańskich kobieta staje sę matką z powodu połknięcia przez męża owocu lub święconego ziarna. W baśniach słowiańskich powodem narodzin syna jest połknięcie przez dziewicę popiołów zmarłego. W bajce litewskiej dziewica połyka pokryjomo serce pustelnika niedawno spopielonego, poczem po dwóch godzinach rodzi syna bohatera. Jednym z dobrze znanych powodów zapłodnienia dziewczyny jest zdeptanie przez nią pewnej trawy lub kąpiel w święconej wodzie.
 Często brzemienność następuje po zetknięciu się ze zwięrzęciem: Eskimoska jest w odmiennym stanie, bo mąż rzucił na jej łono robaka. W baśni przywiedzionej w Pentameronie brzemienność powstaje przez silne życzenie z odległości: jest to zajmujący wypadek telepatji ludowej.
 Powód cudownego zapłodnienia istnieje również w kilku północnych sagach, w Kalewali fińskiej, u Indjan Ameryki północnej, u Hotentotów i starozytnych Celtów: we wszystkich tych wypadkach dziewica popada w stan brzemienny po spozyciu pewnej potrawy lub wypiciu jakiego napoju. Matka cesarza Chin Chang (rok 25 naszej ery) staje się brzemienną po wciągnięciu woni kwiatu.
 Revue des Idées umieszcza w zeszycie z 15. V. 1904. 400, wyrok parlamentu z Grenoble, uznający mozliwość narodzin dziecka, mimo czteroletnią nieobecność męża. Wyrok ten wydany