Strona:Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego.djvu/037

miesiącznik t. j. chorobę księżycową. Zapatrzenie się, zwłaszcza wyśmiewanie się z kalek, ułomnych, szkodzi — wedle mniemania Łotyszów — kobiecie ciężarnej, bo może porodzić dziecko ułomne, kalekę. (St. Ulanowska Łotysze. Zbiór antrop. 1891. XV. 276 — 7).
 Księżna kurłandzka będąc w odmiennym stanie, (1658 r.) spostrzegła przy zdobywaniu Mitawy, rannego z uciętą ręką, „widokiem tym ciężko przerażona powiła syna bez jednej ręki“.
 Żydówka w odmiennym stanie wracając z mikwy (kąpieli rytualnej) ma „zasłonić sobie oczy, aby nie ujrzała nieczystego zwierzęcia n. p. świni, psa, bo to może szkodzić dziecku mającemu przyjść na świat. (B. W. Segel w Zbiorze antrop. 1893. XVII. 324). Nie powinna spoglądać przez szparę, bo dziecię patrzyłoby zyzem; zatykać ma usta, lub nos, gdy czuje przykrą woń, „boby dziecku z ust cuchnęło, a nie przypatrywać się kartom do gry, bo może urodzić potwora“.
 W Chinach przestrzegają lekarze, by kobieta ciężarna nie patrzyła na mysz, zająca, żabę, raki, zapewne w tem przekonaniu, że może urodzić podobne potworki.
 Polce ciętarnej, na Rusi Czerwonej polecają patrzeć na piękne osoby, by urodziła takie dziecko. Aby dziewczynka miała pieprzyk na twarzy, który dodaje jej wdzięku, Serbki biorą w tym celu pieprz u sąsiadki i dotykają się w danem miejscu.
 O Wołoszce na Morawach opowiadają, że będąc w odmiennym stanie, wpatruje się często i długo w niebiosa, aby dziecko jej dostało niebieskie oczy. Wpatrywanie się brzemiennych Włoszek i Hiszpanek w klasyczne obrazy świętych Madon, wpływać mają na urodę córek w tych krajach.
 Wśród ludu w lesie frankońskim nakazuje tradycja brzemiennej patrzeć na piękne obrazy, aby powiła piękne dziecię. Przesąd ten panował w średnich wiekach powszechnie.
 W XV. i XVI. stuleciu przypisywano różne znamiona na ciele dziecięcia zapatrzeniu lub sprawkom szatana. Pod r. 1647. podają, że pewna kobieta, będąca w odmiennym stanie, zapatrzyła się na herb, wyobrażający niedźwiedzia i porodziła niedżwedzia.
 U ludów romańskich i germańskich przestrzegają brzemienne przed zapatrzeniem, podając zastraszające przykłady przekroczenia tego nakazu: Zapatrzenie się na człowieka bez nosa, spowodowało urodzenie dziecka bez nosa; na żyda - powicie rudego dziecka i t. p. Dlatego nakazują kobietom w tym stanie patrzeć na piękne osoby i dzieła sztuki.
 Przesąd tej kategorji znany jest nie tylko w Europie, (w dawnych Prusiech, Rumunji, Siedmiogrodzie, Islandji i in.), lecz także