58
wierzbowe, a unoszący się z niego dym skierowują na położnicę, jedna zaś z kobiet tak ją zamawia:
Szybko i szybko leci dym
I leci księżyc, leci,
Gdy się znajdą razem,
Przyjdziesz do zdrowia.
Gdy dym już lecieć nie będzie,
Wolną będziesz od bolów,
Wolną będziesz od bolów!
(H. Wlisłocki. Zauberformeln der Zigeuner, Ethnologische Mitteilungen aus Ungarn, Budapest 1887. I. 54).
Z mechanicznych środków, ułatwiających normalny poród, okadzanie i parzenie łona rodzącej używane jest w oddalonych od siebie częściach świata. Lud wiejski w Prusiech wschodnich posługuje się w tym celu parą z rumianku, jak Murzyni-Kerrie z nad brzegów Białego Nilu parą z zaparzonych ziół. W Rosji, podobnie jak w Chinach i północno-zachodniej Ameryce, ułatwiają poród kąpiele parowe przez oblewanie kamieni gorącą wodą. (Ploss - Bartels. Das Weib. 1908. II. 192).
Dla pokrzepienia rodzącej i dodania jej sił, darzą ją wieśniaczki u nas i na Rusi wódką, do której dodają nieco pieprzu, albo innej przyprawy – w Rosji cynamon – Że to zwyczaj nie tylko słowiański, przekonywa nas opis porodu na wyspach Kanaryjskich (Fr. Mac. Gregor Die Canarischen Inseln. Hannover 1831), gdzie rodzącej podają dla wzmocnienia szklankę wódki. I przy porodzie w Indjach (Madras) nie obędzie się bez napoju z pieprzem. (Ploss - Bartels. Das Weib. 1908. II, l89).
„Ciężko rodzącym kobietom zadają wróżki z okolicy Siewierza proszek ex pene ogiera z mlekiem“. Podobnie „gdy placenta nie rychło odchodzi, dają chorej napić się wódki z proszkiem testikulów ogierowyth“. (M Fedorowski. Lud. Warszawa 1889. II. 269).
Dla ulżenia porodu każą położnicy dać jeść koniowi z podołku, a zwyczaju tego przestrzegają na Śląsku, u Hucułów, Serbów i Chorwatów, Rosjan, Niemców i innych narodów. Lud śląski brzemienną mieni błogosławioną, posiadającą cudowne własności, uzdrawia ona chorego człowieka, gdy stanie nogą na jego ciele. Lud bawarski wierzy, że źrebna klacz będzie miała lekki poród, gdy zje siano z podołka brzemiennej kobiety.
Czosnek i cebule, jako rośliny ostrego smaku i zapachu, od wieków używane były u ludu na różnych stopniach uspołecznie-
