Strona:Mechanika życia ludzkiego czyli Budowa ciała i sprawy.pdf/53

otworów jamy nosowéj, stanowiąc z błoną śluzową jamy nosowéj nierozdzielną całość. Część błony śluzowéj jako zasłona wisząca, podniebieniem miękkiém nazwana, stanowiąca tylną granicę jamy ust w samym środku dłuższa, pod nazwiskiem języczka, dzieli przy niedostateczném otworzeniu ust przesmyk gardłowy na dwa otwory, które nikną gdy język na dół przyciskamy. Od języczka poczynając, podniebienie miękkie rozchodzi się po każdéj stronie we dwa łuki, z których przednie łuki podniebieniowo-językowe giną przy nasadzie języka, a dalsze łuki podniebieniowo-gardłowe sięgając gardła stanowią niby bramę czyli przesmyk gardłowy do dalszych części wiodący. Przez mięsna tam umieszczone możemy podniebienie miękkie podnosić, opuszczać, i języczek skurczać.
 Język płaski, podłużny leży na dnie jamy ust, nasadą swą przytwierdza się do kości podjęzykowéj, stroną spodnią zlewa się z powłokami pod szczękowemi, gdy strona górna i koniec swobodnemi pozostają. Język całkowicie składa się z mięsn, któremi przedłużamy go, skracamy, naprzód i w tył, do góry i na dół ciągniemy, oraz zwijamy i rozgładzamy. Błona śluzowa języka grubsza jest od innych i licznemi brodawkami opatrzona. Brodawki językowe ku nasadzie jego większe od końcowych, u niektórych zwierząt czynią go mocno chropowatym i ostrym. W źle ukształconym języku zdwojenia błony śluzowéj na więzadełka skoro zanadto krótkiemi się okazują, ruchom języka, a tém samém połykaniu i mowie przeszkadzają.
 Do jamy ustnéj zaliczają się jeszcze:
 Gruczoły ślinowe zauszne złożone gronkowate, mieszczące się pomiędzy szczęką dolną, uchem i wyrostkiem brodawkowatym kości skroniowéj, wydzieloną ślinę i wylewają ją do ust przewodem odpływowym Sthenona na