Strona:Mieczysław Skrudlik - Bezbożnictwo w Polsce.djvu/34

Ta strona została przepisana.

współpracę z organizacjami nieproletarjackiemi stanowczo odrzucała.
W rezultacie tych tarć, w grudniu 1929 roku nastąpił definitywny rozłam i w ten sposób powstały dwie proletarjackie międzynarodówki wolnomyślicieli; jedna z nich o kierunku socjalistycznym utrzymała swą siedzibę w Wiedniu, druga, komunistyczna, nie posiada siedziby ustalonej.
Ponieważ przewodniczący tego związku, Meins, mieszkał do chwili ustalenia się rządów Hitlera — w Berlinie, przeto najprawdopodobniej tam znajdowała się centrala organizacji.
Do komunistycznej międzynarodówki proletarjackich wolnomyślicieli należały następujące związki: Sowiecki „Związek walczących bezbożników“, niemiecka „Zentralstelle proletarischer Freidenkerverbände Deutschlands“, „Union Fédérale de Libres Penseurs Révolutionaires de France“, belgijska „Ligue Matérialiste“, „Związek Wolnomyślicieli Polskich“, „Die proletarischen Freidenker der Schweiz“ i czeska „Svaz proletarskich bezweru“.
Prezesem organizacyj był wymieniony już Meins, a członkami zarządu byli: bolszewik Łukaczewski, Janczarski (żyd z Polski), Stern (Czech), Müller (Szwajcar), Mairlot (Belg).
Przytoczony wykaz organizacyj wolnomyślicielskich nie obejmuje związków mniejszych, których np. w samych Niemczech było ponad dwadzieścia.
Rozwój organizacyj wolnomyślicielskich w Niemczech i w Austrji przed przyjściem do władzy Adolfa Hitlera jasno obrazował artykuł biskupa berlińskiego ks. dr. Chrystjana Schreibera, pomieszczony w nr. 80 „Germanji“ z roku 1930:
„Niemcy liczą 63 miljony ludności, w tem bezwyznaniowych około dwa miliony. Kościół ewangelicki stracił w latach 1918-1928 ponad 1.735.000 wyznawców, którzy go opuścili, zgłaszając swoje wystąpienie.