Strona:Mikolaja Machiawella Traktat o Ksieciu.djvu/015

Ta strona została uwierzytelniona.
ROZDZIAŁ 1.

Ile jest rodzajów samowładztwa i drogi doń prowadzące.


Wszystkie państwa i wszystkie rządy, które panowały i panują nad ludźmi, dzielą się na republiki i monarchie; monarchie znów na dziedziczne, jeźli rodzina księcia długo panuje, i na nowe. Ostatnie są albo zupełnie nowe, jak np. państwo Franciszka Sforcy w Medyolanie, lub też takie, które dziedzicznemu państwu przyłączone zostały. W ten sposób należy królestwo neapolitańskie do króla Hiszpanii. Nowo nabyte państwa były dawniej albo pod panowaniem księcia, albo wolnemi; nabyć zaś takowe można obcym lub własnym szczęściem albo biegłością.