Strona:Mikolaja Machiawella Traktat o Ksieciu.djvu/082

Ta strona została uwierzytelniona.

niu i względem niej mają rózne ustawy. Przeto książe posiadający silne miasto i miłość ludu, nie może być oblężonym, a gdyby się to przecie wydarzyło, ze wstydem odciągnąłby oblężca, bo przy zmienności spraw ludzkich, jest prawie niepodobieństwem, aby kto z wojskiem cały rok nieczynnie obozem leżał. Na zarzut, że lud widząc swoje zamiejskie realności w płomieniach, straci cierpliwość i w długiém oblężeniu, popychany egoizmem, zapomni o księciu, odpowiadam, iż silny i odważny książe potrafi wszystkie te trudności zwalczyć bądź rozsiewaniem nadziei, że złe nie potrwa długo, bądź poruszeniem trwogi przed okrucieństwem nieprzyjaciela, albo też zręczném zagorzalców ujęciem. Zresztą gdy nieprzyjajaciel[1] zwykle na początku oblężenia i kiedy umysły oblężonych są roznamiętnione i do walki pohopne, pożogę i zniszczenie szerzy, oblężony książe powinien tem mniej zaniedbywać odporu, gdyż po kilku dniach, skoro umysły ostygną, szkody już wyrzą-

  1. Przypis własny Wikiźródeł Błąd w druku; powinno być – nieprzyjaciel.