Strona:Mikolaja Machiawella Traktat o Ksieciu.djvu/089

Ta strona została uwierzytelniona.



ROZDZIAŁ 12.

O różnych gatunkach milicyi i wojska najemnego.


Wyłożywszy szczegółowo wszystkie własności księstw, o ktorychem mówić przedsięwziął i gdym poniekąd zbadał przyczyny dobrego lub złego ich bytu, oraz okazał sposoby, jakiemi wielu się starało nabyć takowe i utrzymać, pozostaje mi ogólna rozprawa nad obroną i zaczepką, które się każdemu z wymienionych państw wydarzyć mogą. Jużeśmy wyżej powiedzieli, że każdemu księciu, jeżeli upaść nie chce, trwała rządu podstawa niezbędnie jest potrzebna. Dobre ustawodawstwo i armia waleczna, oto najważniejsze podwaliny każdego państwa bądź nowego, dawnego, lub mięszanego, a ponieważ ustawodawstwo nie może być dobrém, gdzie