Strona:Mikolaja Machiawella Traktat o Ksieciu.djvu/114

Ta strona została uwierzytelniona.



ROZDZIAŁ 16.

O hojności i skąpstwie.


Rozpoczynając uwagi nad pierwszą z powyższych własności twierdzę, że korzystnie jest uchodzić za hojnego. Wszelako hojność staje się szkodliwą, jeśli ją przesadnie używamy, użyta zaś z umiarkowaniem i jak przynależy, nie zostanie rozgłoszoną i nie uchroni od hańby skąpstwa. Chcąc sobie zjednać u ludzi imię hojnego, książe nie powinien szczędzić żadnej wystawy; lecz z drugiej strony zmarnuje tym obyczajem wszystkie zasoby i wkońcu będzie zniewolony, jeśli zechce zatrzymać przymiot hojnego, przeciążać poddanych, będzie wyłącznie tylko o finansach myślał i uczyni wszystko, aby dostać pieniędzy. Następnie zaczną go właśni poddani nienawidzić, zaś inni, wi-