Strona:Mikolaja Machiawella Traktat o Ksieciu.djvu/121

i drugie jest dobre, lecz gdy ich połączenie trudnościom podlega, a jednego niedostaje, bezpieczniej jest lęk niż miłość sprawiać. Bo wogóle można o ludziach powiedzieć, że są niewdzięczni, niestali, obłudni, tchórze w niebezpieczeństwie i zysku chciwi; jak długo im dobrodziejstwa świadczysz, oddają ci się całkowicie, a dopóki niema potrzeby, ofiarują dla twej sprawy krew swoją, majątek, życie i rodzinę; lecz skoro się potrzeba zbliży, wnet robią rewolucyą. Książe, co się całkiem na słowa ludzkie spuszcza i żadnych innych nie przedsięweźmie ubezpieczeń, jest zgubiony, ponieważ okupioną, a nie wielkością i szlachetnością duszy zjednaną przyjaźń, chociażeśmy na nią zasłużyli, jednak nie każdej chwili kiedy potrzeba możemy użyć. Mniej też robią ludzie ceremonij z obrazy człowieka który się stara aby był lubianym, niżeli z obrazy innego, który wznieca bojaźń. Miłość utrzymuje się węzłem wdzięczności, a niedobra natura człowieka targa ten węzeł natych-