wolucyonistów niepewność i wielkie niebezpieczeństwo, wtenczas tylko zostanie ci wiernym, jeśli jest twoim osobliwym przyjacielem lub zagorzałym księcia nieprzyjacielem. Krótko mówiąc: knowaniom rewolucyjnym towarzyszy obawa, zazdrość i zatrważająca podejrzliwość przed karą, podczas gdy rząd ma za sobą majestat księcia, ustawy, obronę przyjaciół i państwa, a jeśli się do tego życzliwość ludu przyłączy, wtedy niepodobna aby jaki zapaleniec rozpoczął rewolucyą. Zwykle tylko przed udaniem się spisku zostają sprzysiężeni w obawie; lecz w razie jeśli lud nie jest po ich stronie, trwa ta obawa nawet i po wybuchu, gdyż żadnego dla siebie nie widzą schronienia. Mógłbym tu przytoczyć liczne przykłady, ale ograniczę się tylko na jednym z dziejów ojczystych. Hanibal Bentiwolio książe Bolonii a dziad teraźniejszego księcia Hanibala, został w powstaniu przez partyę Kanesków zamordowany, nikogo prócz księcia Jana, który jeszcze w pieluchach był, nie zosta-
Strona:Mikolaja Machiawella Traktat o Ksieciu.djvu/134
Ta strona została uwierzytelniona.