Strona:Na Sobór Watykański.djvu/48

WIĘZY DOGMATU.



 Myśl rządzi życiem. Za myślą, zbudzoną w głowie człowieka, postępują jego zamiary, chęci, słowa, czyny, A z tych splotu i powiązania układa się całokształt życia jednostki.
 Myśl rządzi życiem i na terenie narodów, — dziś, wczoraj i przez wszystkie wieki. Nawet w zjawiskach najbardziej nieskoordynowanych, najbardziej odruchowych, gdzie myśli wyraźnej nie widać, życie narodów szło za jakąś myślą, tylko, że rozbitą na tysiące załamań, stąd nie skoordynowaną w sobie, niewyraźną, niejasną, taką, jakiemi były głowy, których ona była emanacją.
 Ale nietylko myśl rządzi życiem. Rządzi niem i urządza je to, coby nazwać można arytmetyką myśli. Myśl do myśli dodana, myśl przez myśl pomnożona, zwielokrotniona, myśl podzielona przez inne myśli, uszczuplona przez ich odjęcie. Im szerzej, ściślej, intensywniej stosuje się tę arytmetykę myśli, tem szerzej, potężniej i wszechstronniej kształtuje się i rozwija życie jednostek, życie państw, życie dusz ludzkich i życie ludów.
 To też nic dziwnego, że walka o przekonania, poglądy, myśli, ćwiartuje glob ziemski od początku. I nic również dziwnego, że Kościół