Strona:Nad grobem Kościuszki 27.jpg

że umarł on tem, czem był przez całe swoje życie, człowiekiem niezaćmionego wielkiego rozumu i szlachetnego serca, wiernym synem swojego kraju.
 Testamentów tych znajduje się w Archiwum Solury dwa; jeden z dnia 2 kwietnia 1817 roku, podyktowany rejentowi Amietowi i podpisany przez Kościuszkę, drugi z d. 10 Października tegoż roku, od początku do końca ręką Kościuszki skreślony.
 Oba, w Archiwum solurskiem wklejone w kajet o skórzanej bronzowej okładce, oba wybornie przechowane, świadczą wymownie o cenie, jaką do nich przywiązują ich dzisiejsi posiadacze.
 Testament dyktowany Amietowi skreślony jest ozdobnie na dużym arkuszu, nieco żółtego koloru, w języku niemieckim, i jest żywym wyrazem troskliwości Kościuszki o polski lud.
 „Przejęty prawdą“ (durchdrungen von der Wahrheit) — oto jego treść — że poddaństwo jest sprzeczne z prawem natury i pomyślnością państw, oświadczam zupełne zniesienie go, w położonej na Litwie w województwie Brzeskiem majętności mojej Siechnowicze, na wieczne czasy w imieniu własnem i przyszłych jej posiadaczy. Ogłaszam więc włościan wsi do tego majątku należących, za wolnych obywateli krajowych i zupełnych właścicieli gruntów, jakie dotychczas posiadali. Uwalniam ich od wszelkich bez wyjątku opłat, danin i posług osobistych, do jakich względem dworu i pana dotychczas byli obowiązani. Wzywam ich tylko, aby się postarali dla własnego użytku i dla dobra kraju, o stosowne szkoły i zakłady wychowawcze“.
 A testament drugi, w dniu 10 Października tegoż roku, zatem na pięć dni przed zgonem Kościuszki własnoręcznie przez niego spisany, czegoż jest oczywistym dowodem?