Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/044

Ta strona została uwierzytelniona.

jęta w r. 1900 z gminą Św. Łazarz. Zwała się zawsze „Lodową” (Eisstr.). Co było nazwy takiej przyczyną, wyjaśnić nie mogę. (Położenie poza terenem zwartych zabudowań a więc zimne? Lodownia jaka w pobliżu? Rodzina Eis’ów?). Nazwa w brzmieniu polskiem ustalona 5. 1. 1920.
122. Ul. Lubrańskiego. (Ostrów. Na północ od Ostrowa Tumskiego, czyni dwukrotnie prosty kąt). Ulica ta należy do najstarszych, choć nie jest dotąd ściśle określona. Nazwa własna wprowadziła się dopiero w wieku 19. Do r. 1870 zwała się część ulicy, równoległa do placu tumskiego „ul. Seminaryjną”, w r. 1870 nazwano tę część ulicy „Za Tumem”, uliczkę wschodnią „ul. Śluzową”, a zachodnią „ul. Seminaryjną”. Zmian tych jednakże nie wprowadzono w życie, a pozostała dawna nazwa „ul. Seminaryjnej” zasadniczo dla uliczki północnej, a w istocie dla całej ulicy. Od 16. 6. 1919 zwie się „ul. Lubrańskiego”, od gmachu dawnej akademji Lubrańskich, przy niej położonego (1519—1780), w wieku 19 — przed zbudowaniem gmachu przy ul. Wieżowej (1896) — służącego na pomieszczenie seminarjum duchownego, obecnie na archiwum archidiecezjalne przeznaczonego.

*) Jan Lubrański, biskup poznański († 1520) położył wielkie zasługi około podniesienia nauk, fundując w r. 1519 t. zw. akademję Lubrańskiego w Poznaniu, która aż do r. 1780 przetrwała i w pewnych epokach gromadziła zastęp poważnych uczonych.

123. Ul. Ludgardy. (Stare Miasto, centrum. Od ul. Nowej do ul. Franciszkańskiej). W średniowieczu prowadziła tu dróżka przy murze miejskim. Charakteru ulicy nabrała po wybudowaniu gmachu Muzeum (1900—1903) krajowego, poczem otrzymała nazwę „ul. przy Muzeum” (Muzeumstrasse). Od 29. 8. 1919 zwie się „ul. Ludgardy”. Uliczka ta prowadzi na Górę Przemysława.

*) Ludgarda, księżniczka pomorska, była żoną Przemyśla II, umarła w r. 1283, w sposób dotychczas niewyjaśniony, w zamku Przemysławowskim w Poznaniu. Według legendy została z powodu niepłodności zamordowana z rozkazu męża. Historycznie baśń ta nie jest sprawdzona.

124. Ul. Łazarska. (Górczyn. Przedłużenie ul. Głogowskiej w stronę południową aż do granicy miasta). Przejęta w r. 1900 wraz z Św. Łazarzem i Górczynem. Stara droga traktowa, zwana tutaj Łazarską, ponieważ łączyła Górczyn z Św. Łazarzem (Lazarusstr.). W brzmieniu polskiem nazwa aprobowana oficjalnie 16. 6. 1919. Charakterystyczny jest brak dodatku „św.“, używanego dla określenia dawnej wsi a obecnej dzielnicy „Św. Łazarza” tudzież zawartego w określeniu „Rynek św. Łazarski“. Swobodniejsza forma ta utarła się w mowie potocznej i orjentowana jest od strony mieszkańców Górczyna, a przeto mniej ścisła niż to praktykowano wewnątrz właściwego „Św. Łazarza”.
125. Ul. Łazienna. (Stare Miasto, wschód. Od Grobli do ul. Ewangelickiej). Uliczka stara, w obecnej postaci wszakże powstała, zdaje się, w początkach 19. wieku. Jeszcze czterdzieści lat temu