Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/078

Ta strona została uwierzytelniona.

286. Wały Kazimierza Wielkiego (Śródmieście, pas poforteczny, południe. Od placu Zjednoczenia do b. bramy Dębińskiej — ul. Raczyńskich). Należały do dawnej ul. Wałowej. W r. 1908 nazwane „wałem Bernardyńskim“ (Bernhardinerwall). Od 15. 11. 1919 obowiązuje nazwa „wały Kazimierza Wielkiego“.

*) Kazimierz Wielki urodził się 1310 r., umarł 1370 r., panował 1333—1370. Długi okres panowania Kazimierza był świetną epoką rozwoju pokojowego Polski. Wojen unikał, załatwiał spory zwykle w drodze układów. Ufundował natomiast dobrobyt i wewnętrzną potęgę kraju. Za czasów jego powstały przy poparciu królewskim liczne miasta autonomiczne, rękodzielnictwo rozkrzewiło się w miastach. Do wyludnionego kraju sprowadzał kolonistów zagranicznych, przyjął wiele żydów. Sławna była jego sprawiedliwość w obronie interesów kmieci. Stworzył pierwszy wielki zbiór praw polskich (Statut wiślicki), założył 1364 uniwersytet krakowski, popierał pracę i naukę i stwarzał żyzną dla nich atmosferę pokoju. (Samo miasto Poznań było zresztą w niełasce królewskiej). Był ostatnim z królów polskich z rodziny Piastów.

287. Wały Kościuszki (Nowe Miasto, pas poforteczny, zachód. Od ul. Cieszkowskiego do placu Niepodległości. Wały wewnętrzne. Przy koszarach). Należały do dawnej ul. Wałowej. W r. 1908 nazwane „wałem Hersego“ (od ul. Cieszkowskiego do ul. Solnej) i „wałem Muellera“ (na północ od ul. Solnej). Dnia 15. 11. 1919 złączone pod nazwą „wały Kościuszki“.

*) Tadeusz Kościuszko urodził się w r. 1746 w pobliżu Brześcia Litewskiego, umarł w roku 1817 w Solurze w Szwajcarji. Nieśmiertelny naczelnik narodu polskiego, wódz powstania 1794 r., reformator społeczny, dobroczyńca. Dosłużywszy się stopnia kapitana w wojsku polskiem, nie znalazł dalej stanowiska w kraju i pojechał do Ameryki, gdzie w wojnie o niepodległość wsławił się dzielnością niepospolitą. Wróciwszy w r. 1784 do kraju, powołany został 1789 do wojska narodowego w randze generał-majora. W wojnie z Rosją pozyskał sobie serce narodu. 1792 poszedł na emigrację, lecz na wieść o powstaniu Madalińskiego wrócił do Polski i obwołany został naczelnikiem narodu w Krakowie (24. marca 1794). Prowadził powstanie, aż w bitwie pod Maciejowicami ranny dostał się do niewoli. Po uwolnieniu poszedł poraz wtóry do Ameryki. 1798 wrócił do Europy, nie dowierzając wszakże Napoleonowi nie walczył w legjonach. Mieszkał potem w Szwajcarji.

288. Wały Królowej Jadwigi (Śródmieście, pas poforteczny, południe, od Górnej Wildy do drogi Dębińskiej. Pas zewnętrzny. Przy błoniach Wildeckich). Powstały w r. 1905 i nazwane zostały „Burggrafenring“. Od 15. 11. 1919 obowiązuje nazwa „Wały Królowej Jadwigi“.

*) Jadwiga, królowa polska, była córką Ludwika węgierskiego. Dziedzicząc po Ludwiku tron polski oddała rękę