Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 07 - Jadwiga i Jagiełło.djvu/37

wierzymy, iż nadejdzie czas, gdy wojny ustaną zupełnie, gdy wszyscy ludzie poczują się braćmi i w braterskiej miłości i zgodzie żyć będą.
 Ale kiedy czas ten nadejdzie! Bardzo od nas jeszcze daleki.
 Muszą przedtem być wszyscy oświeceni, rozumni, dobrzy i szlachetni; gdyż dopóki istnieć będą napastnicy, nie szanujący praw swego bliźniego, póty krwawa obrona będzie koniecznością, bo inaczej zły i okrutny wymordowałby zawsze dobrych, a bezbronnych.
 Tak myślą dziś niektórzy oświeceni ludzie, lecz bynajmniej nie wszyscy, nie narody całe, — a dawniej jeszcze inaczej myślano.
 Dawniej brał każdy, co mógł, byle miał siłę, — i tego szanowano; — kto nie umiał obronić siebie i swej własności, ten był niegodnym życia i swobody, ginął, albo stawał się niewolnikiem.
 Każdy musiał być ciągle gotów do obrony przed dzikim zwierzem i dzikim człowiekiem, dlatego siła, męstwo i odwaga stanowiły niezbędne i najważniejsze przymioty nietylko mężczyzn, ale nawet kobiet.
 Mąż silny i odważny zapewniał rodzinie spokój i bezpieczeństwo, — stąd miał nad nią władzę, prawo rozkazywania.
 Silni i odważni mężowie zbiorowo zapewniali ceną krwi swojej i życia bezpieczeństwo i spokój całemu krajowi, wszystkim bezbronnym, słabym, pracującym.
 Dlatego ich ceniono i słuchano, a krwawa ich pamięć piękną pozostała dla tych nawet, którzy