bie rabina, wszystkie stany. Książę przyjmuja ich bardzo uprzejmie, wszystkie żądania obiecuje spełnić.
A więc Zabołockij ma być ukarany, wojsko, policja usunięte z miasta, uroczysty pogrzeb pięciu ofiar, dymisja Trepowa, wysłany przez Polaków adres do cesarza, oddanie im na czas pewien władzy w mieście.
Gorczakow na wszystko się zgadza, tłumaczy, że on nic nie winien. Wtedy szewc Hiszpański miał mu odpowiedzieć:
— Kiedy w moim warsztacie czeladnik źle buty uszyje, to ja jestem winien, panie namiestniku.
I pan namiestnik zmilczał.
Pogrzeb pięciu poległych zjednoczył wszystkie stany, był początkiem szczerej przyjaźni z Żydami, której dali piękne dowody.
Margrabia Wielopolski. 8 kwietnia 1861.
„Padacie bezbronni pod ciosem przemocy
Od strzałów ulicznych, od razów z rąk wroga,
Śród lochów fortecznych, śród lodów północy,
Przed mordem gołemi stojący piersiami,
Przed gwałtem broniący się pieśnią do Boga —
O, biedni Polacy, Bóg z wami!“
Nie upłynął miesiąc od pogrzebu pięciu poległych, kiedy u steru rządu w Królestwie Polskiem stanął margrabia Aleksander Wielopolski, a pierwszym jego czynem było rozwiązanie Towarzystwa Rolniczego.
Musimy zdać sobie sprawę, kto to był Wielopolski i dlaczego tak postąpił.
Magnat polski, ambitny, dumny, wykształcony, człowiek żelaznej woli, należał do tych, którzy idą zawsze własną drogą.
Polityczne swoje przekonania wypowiedział otwarcie po rzezi galicyjskiej: wydał wtedy broszurkę pod tytułem: „List do księcia Metternicha“, to jest do
