Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 19 - Resurecturis.djvu/59

 A wtem wieść niesłychana: Niemiec zrzucił maskę: 14 lutego 1918 roku pokój Brzeski z Ukrainą, „pokój chlebowy“. Niemcy dają jej pomoc przeciw bolszewikom i przywódcy ich Leninowi, a wzamian Ukraina dostarczy im chleba. Dotąd wszystko w porządku, lecz sprawa granicy. Ta Ukraina, która nie istnieje, którą Niemcy dopiero tworzą, otrzymuje od nich w darze ziemie polskie: Podlasie i Chełmszczyznę, męczeńską Chełmszczyznę, która nie zdradziła wiary i ojczyzny pod okrutnym nożem oprawcy.
 Tak więc Niemiec, opiekun „samodzielnej“ Polski i jej twórca, zanim raczył z nią mówić o granicach, już część polskiej ziemi oddaje wrogowi!
 Jeden krzyk oburzenia i rozpaczy wydarł się z piersi miljonów od Karpat aż po Bałtyk, od Poznania po Lwów i Wilno. I niby na skinienie niewidzialnej siły zamiera nagle życie w całym kraju: stają warsztaty, tramwaje, wszelka praca i wszelki handel, zawieszono wykłady w szkołach, uniwersytetach, tłum ponury i groźny wyległ na ulice. To strajk powszechny, wyraz powszechnego bólu. Naród musiał swoje uczucia wyrazić, zaprotestować przeciw haniebnym układom, zniknęły partje, różnice przekonań, pozostali tylko Polacy.
 I po raz pierwszy Niemiec tu, na naszej ziemi, uczuł się pokonany i bezbronny, a może nawet zawstydzony. Milczy, nie waży się na gwałt i rozkaz. Płyną pieśni legjonów: — Jeszcze nie zginęła! — Wieczorem ciemność zalega ulice: niema żadnego światła. Ciemność, pustka i groźna cisza.
 Niedość na tem. W Austrji wódz legjonów, generał Haller, uderza na załogi austrjackie, aby się przedrzeć do Rosji i połączyć tam z wojskiem polskiem pod Dowborem-Muśnickim.
 To także ochotnicy. Po upadku caratu i rozprzężeniu wojska rosyjskiego żołnierze polscy skupiają się razem, tworzą osobne pułki. O uzbrojenie wtedy jeszcze łatwo. Polacy w Rosji dają na to hojnie. Generał Haller prowadzi posiłki.