Strona:Nikołaj Gogol - Obrazki z życia.djvu/109

Ta strona została uwierzytelniona.



Objaśnienia.

STAROŚWIECCY OBYWATELE.

w. 2. Małorosya — Ukraina (Zadnieprze), ukształtowana pod silnym wpływem cywilizacyi polskiej.
w. 64. „Towstohub“ znany dosłownie: Grubowargi.
w. 68. Filemon i Baucyda (Baukis) jestto głośna w starogreckich podaniach para małżeńska z powodu wiernej miłości przez długie bardzo lata. Za gościnne przyjęcie w domku swoim Zeusa i Hermesa (Jowisza i Merkurego) uprosili sobie u tych bogów łaskę, by mogli umrzeć razem; jakoż oboje równocześnie przemienili się w dąb i lipę.
w. 72. tułubek (lub: tołubek) = kożuszek.
w. 90-1. Najczęstsze zakończenie nazwisk ukraińskich (małoruskich) jest na o np. Szewczenko; przez dodanie w do o tworzy się zakończenie ow, charakteryzujące już nazwiska wielkorosyjskie.
w. 103. „kompanijcy“ — nazwa pewnego rodzaju wojska, zapewne wzięta z wyrażenia polskiego: towarzysz takiej a takiej chorągwi.
w. 153-4. Piotr III, cesarz rosyjski, krótko panował w r. 1762, zmarł śmiercią gwałtowną, o której dużo opowiadano i pisano. — Lavallière Ludwika, ulubienica Ludwika XIV, gdy pani Montespan zajęła jej miejsce, przywdziała habit karmelitanek, doczekała się upadku swej spółzawodniczki, która także wstąpiła do klasztoru, zmarła w r. 1710.
w. 222. „wataha“ = gromada, banda ludzi, zwłaszcza zbierająca się na jakąś wyprawę; tu przenośnie zastosowano ten wyraz do kupy owadów.
w. 237. „persico“ = brzoskwinia.
w. 272. „taki... zginęły“ — prowincyon. rusiński — doprawdy zginęły.
w. 273. taj (=ta i) koniec — prowincyon. rusiński = no i koniec.
w. 357. „króbka“ (prowinc.) = drewniane czy łubiane pudełko.