w. 365. „i to dobre“ (po małorusku) znaczy to samo co i po polsku.
w. 366. „kisiel, kisielek“ rodzaj leguminy z mąki owsianej a z różnemi przyprawami.
w. 379. „leżanka“ — przypiecek — dość obszerny, by na nim położyć się można.
w. 524. „chraszcze“ — gatunek grzybów jadalnych.
w. 530. „zgliwiały ser“ — sfermentowany, zmieniający się w klejowatą masę.
w. 683. „Jawdocha“ — ludowa ukraińska odmianka imienia: Eudoksya.
w. 724. „kutia“ — pszenica gotowana z miodem; zwykłe daje się w wilię Bożego Narodzenia i na stypach t. j. ucztach pozgonnych.
w. 737. „djak“ — zakrystyan obrządku wschodniego; „cerkiewny“ — tak zwany: ponamar; „wieczny odpoczynek“ tj. wieznaja pamiat’.
w. 782. „futor“ (chutor), ukraińska nazwa folwarku.
w. 796. „bodiak“ = oset.
w. 921. „wzięto w opiekę“ — domyśla się: rządową, ażeby zaspokoić wierzycieli.
w. 6. „do biura“. — w oryginale jest do departamentu, co ma rozleglejsze znaczenie, bo może w sobie mieścić biur kilka; lecz że na takiej ścisłości wyrażenia tu nie zależy, lepiej podobno użyć zrozumialszego dla nas wyrazu.
w. 26. „resursy“ znaczą tu: poboczne dochody (wyrazu tego użyto i w oryginale).
w. 41. „wszyscy naczelnicy na pan — w oryginale jest oczywiście: wszyscy naczelnicy na wy.
w. 101. „Kurta“ — w oryginale: Połkan.
w. 143. „Czytałem Pszczółkę“. W Petersburgu wychodził rzeczywiście dziennik p. t. „Pszczoła północna“.
w. 147. „Kurscy obywatele“. Kurska gub. jest jedną ze środkowych gubernij cesarstwa rosyskiego, poprzerzynana mnóstwem rzek i rzeczek, bardzo urodzajna. Przed wiekami tworzyła udzielne księstwo.
w. 230. „Fiłatka“ — przysłowiowa nazwa głupca („A nasz Fiłat tomu diełu i rad“) i błazeńskich krotochwil w smaku ludowym.
w. 232-3. „strapczy“ (wyraz znany u nas z „Pana Tadeusza“) jest to figura rządowa w sądownictwie rosyjskiem, osławiona z prze-
