Strona:Nikołaj Gogol - Obrazki z życia.djvu/111

Ta strona została uwierzytelniona.

kupstwa. „Kolegialny registrator“ — to najniższa ranga urzędników cywilnych w państwie rosyjskiem.
w. 261. „ekiwoki“ — dwuznaczniki, dowcipne słówka, mogące być dwojako tłomaczonemi.
w. 283. „Newski Prospekt“ — główna ulica w Petersburgu.
w. 337. „Czuchonki“ — lud fińskiego plemienia, głównie w guberni estońskiej osiadły; w Petersburgu zwykle pełnią obowiązki służebne.
w. 356. jat’ — jedna z liter abecadła rosyjskiego, przedstawiająca dużo tudności dla piszących, którzy często zamiast niej kładą tak samo brzmiące e = je.
w. 371. ma chère = moja droga, moja kochana.
w. 471. „kamerjunkier (z niemiec.) = młodszy (niższy rangą) szambelan dworu.
w. 484. „żabot“ (z franc.) = gors koronkowy u koszuli.
w. 567. „mason“ (z franc.) — wolnomularz; nazwa towarzystwa rządzącego się zasadami powszechnej równości i wolności; opowiadano o niem najdziwaczniejsze wieści, zarówno o obrzędach przy przyjmowaniu członków, jak i o celach rewolucyjnych; zabobonni mniemali, że masoni z dyabłem są w przymierzu.
w. 570. Od tego miejsca rozpoczyna się okres zaostrzenia się obłąkania; biedak już traci nawet świadomość czasu i przestrzenie; myśli jego się plączą; daty kładzie fantastyczne, tworząc dowolnie nazwy miesięcy, zapominając o możliwej ilości dni miesiąca, a niekiedy wyobrażając sobie, że istnieje poza przestrzenią i czasem określonym.
w. 630. Filip II słynny z okrucieństwa i wielkiej pobożności.
w. 738. Od tego ustępu piszący znajduje się w domu obłąkanych, który poczytuje za Hiszpanię.
w. 821. Rodzina Polignac’ów zajmowała we Francyi wybitne stanowisko od XVII wieku. Jeden z Polignaców (Juliusz) przebywał w Rosyi w początkach XIX stulecia. Inny (Juliusz Armand) przyczynił się do wywołania rewolucyi lipcowej (1830). Oczywiście nazwisko znane z gazet plątało się po głowie biednego waryata i zostało przezeń do własnych jego dziejów wplątane, podobnie jak i ś. inkwizycya hiszpańska, wykrywająca i karząca heretyków, znana z dziejów i z przypomnień w dziennikach.

PŁASZCZ.

w. 1. „w biurze“. — właściwie w „departamencie“. Zob. uwagę do 6. wiersza „Dziennika szalonego“.