Strona:Norbert Bonczyk - Góra Chełmska.pdf/153

Ta strona została przepisana.

Monstrancyja, kielichy suto pozłacane,
Cyboryum[1] ze śrebra olbrzymiej wielkości,

110 
Na złotym bandelarzu[2] przez tłumy ludności

Noszone, głośno śpiewa o mnóstwach spowiedzi.
Inne znowu naczenia ceniane[3] i z miedzi,
Czyściuteńkie, po listwach chędogiej framugi[4]
Niecierpliwie czekają na boże usługi.

115 
Z wszystkiego ucieszony, więc wesołej twarzy,

Co to we świecie żyje, a o niebie marzy,
Mówi Ojciec Gwardyjan: „Bóg ci zapłać, bracie!
Ale prócz zakrystyi czeka jeszcze na cię
Rajski Dwór[5] i Krzyż Święty, i Upadek Trzeci.

120 
Czyń co możesz dla dobrych Świętej Anny dzieci,

Bo ich mnóstwo przybędzie! Gdzież się podziać mają
Z duchownymi potrzeby? W domu unikają[6]
Księdza nie mającego od Boga urzędu,
Tylko sam się narzucił. Ze słusznego względu

125 
Na te trzody sierotki może ze czterdziestu

Księży zdąży na pomoc. Dla słuchalnic[7] jest tu
W Rajskim Dworze wygodnie: słońce, deszcz nie szkodzi,
Pojednawszy się z Bogiem, tłum ludu odchodzi
Bez przeszkody, a modły i prześliczne pienie

130 
Pątników żywi święte kapłanów natchnienie.

W Rajskim Dworze więc krzeseł dwadzieścia postawisz,
Kilkanaście po gankach klasztoru, objawisz
Spowiednikom godziny rekreacyj[8], słowem:
Bądź dla wszystkich ze wszystkim twej służby gotowym!

135 
Wiem, że mnogie twe prace, to je niech osłodzi

Że hojnie święta Anna w niebie wynagrodzi!“

  1. w. 109. Cyboryjum — kielich z komunikantami dla wiernych.
  2. w. 110. na złotym bandalerzu — Aby przy rozdzielaniu tłumom Komunii św. nie zemdlała kapłanowi ręka, nosi on przy wielkich odpustach olbrzymie cyborium w ten sposób, że ma trzymającą je lewą rękę opartą na pewnego rodzaju temblaku, podobnym do złożonej stuły.
  3. w. 112. naczenie ceniane — naczynie cynowe, w obu wyrazach zwykła na Śląsku oboczność wymowy: — y — || — e —; por. J. Bock: Nauka Domowa w. 130 i 291.
  4. w. 113. po listwach chędogiej framugi — na półkach czystej wnęki w ścianie.
  5. w. 119. Rajski Dwór — Wolny plac przed głównym portalem kościelnym; t. zw. Rajski Dwór, kiedyś używany był jako cmentarz, a od r. 1768 otoczony kolumnadą i zaopatrzony w masywną kaplicę, służy przy wielkich odpustach do odciążenia kościoła klasztornego np. do rozdzielenia komunii św. Krzyż Święty i Upadek Trzeci — kaplice kalwaryjskie.
  6. w. 123. Podczas walki kulturalnej ustało normalne urzędowanie Kurii Biskupiej we Wrocławiu, która od 1875 była zamknięta. Jeśli umarł proboszcz, musiała parafia pozostać osieroconą, ponieważ prawo kanoniczne zastrzega obsadzenie parafij władzy kościelnej. Zdarzyło się jednak w kilku wypadkach, zwłaszcza koło Góry Chełmskiej (Koźle, Rudno, Strzelce, Kielcza, a później i Leśnica), że jakiś ksiądz państwowy pozwolił się wprowadzić na probostwo przez władzę państwową z pominięciem władzy kościelnej. Taka inwestytura była oczywiście nieważna. Lud pouczony o tym w sąsiednich kościołach przez duszpastrzy prawowitych, nie uznawał takich intruzów i żadnego sakramentu od nich nie przyjmował. Proboszczowie „państwowi“ byli pasterzami bez trzody, „Ohnevolk-Pfarrer.“
  7. w. 126. dla słuchalnic — dla konfesjonałów prowizorycznych (p. I 131—132). Określenia: słuchalnica (S. K. M. V 679 oraz G. Ch. III 394) używa Bonczyk obok spowiednica (St. K. M. VI 601 i G. Ch. II 420, 426) i konfesjonał (G. Ch. III 393).
  8. w. 133. godziny rekreacyj — czas wypoczynku, przerwy w czasie słuchania spowiedzi.