Strona:Norbert Bonczyk - Góra Chełmska.pdf/203

 Drugie, trzecie kazanie! Już proboszcz Bogucki^[1],

80 

Długo każąc, zakończył, nuż żołądek ludzki

Zaczął duszy zazdrościć tej paszy odpustnej^[2],
I wzdychał choć do małej, ale paszy ustnej^[3].
Duszątko^[4] więc, by grzechu nie stać się przyczyną,
Postanawia ukoić strzewa^[5] okruszyną.

85 

W niwie zamku Piłata^[6] procesyje siedzą,

Trawiąc pokarm duchowny, chleb cielesny jedzą^[7].
Impositio crucis^[8] łączy kaznodziei.
Tam braciszek z swych skarbów dawa po kolei
Małowiele, przysłowie mawia, iże venter^[9],

90 

Si comedit nimium, non studet libenter.

Słonko zaś, iż nie jada, za chmurę się skryło,
Bo wytrzeszczać^[10] przy stole niegrzecznie by było.
Ludzie jedząc, kazania chwalą i pogodę,
A ze rzeki Cedronu czerpią dłonią wodę.

95 

 Lecz w służbie bożej nigdy odpoczynku nie ma:

Nim zegar z popołudnia brzmiał godziny dwiema^[11],
Znowu śpiewak nagórny^[12] stanął na ambonie,
Laską swą kalwaryjską uzbroiwszy dłonie,
Znowu pieśń przepowiadał nutą i słowami.

100 

A ludzie wtórowali świeżymi głosami.

Jak słońce Bogu służy, jego idąc drogą,
Tak dziś rzesze dzień święcą, idąc, jako mogą
To w górę, to w doliny, to w słońca upały,
A chociaż mdłe nóg siły jakoś spocząć chciały,

105 

Widząc trawnik chędogi w brzozowiny cieniu^[13],

Nie usiadły, bo mierzą odpust po strapieniu:
Trud im większy, tym większa dla nieba zasługa.

 O drógo krzyża Pana, jakóżeś ty długa!

1. w. 79. Bogucki — proboszcz Bogucic, ks. Markefka, p. obj. II 424.
2. w. 81. paszy odpustnej — pokarmu dla duszy uzyskanego w odpuście.
3. w. 82. paszy ustnej — pokarmu dla ust.
4. w. 83. duszątko — duszyczka, dusza; wyrazy zdrobniałe utworzone za pomocą przyrostka: -ątko od rzeczowników męskich i żeńskich są własnością Bonczyka, są to: trusiątko St. K. M. IV 236, łaszątko — St. K. M. VI 6; i G. Ch. VI 177, oraz duszątko St. K. M. VII 315 i tutaj.
5. w. 84. strzewa — wnętrzności, żołądek; por. obj. III 132.
6. w. 85. w niwie zamku Piłata — na łące wokół Domu Piłata.
7. w. 86. Trawiąc pokarm duchowny, chleb cielesny jedzą — antyteza przygotowana poprzednio w w. 80—82.
8. w. 87. Impositio crucis — kaplica jako II stacja drogi kalwaryjskiej (por. obj. III 135), była miejscem posiłku dla kaznodziejów.
9. w. 89—90. Przysłowie łacińskie, oznaczające: Jeśli żołądek za wiele otrzymuje pokarmu, nie oddaje się chętnie nauce, ma uzasadniać skromny posiłek duchowieństwa (dawa po kolei małowiele).
10. w. 92. wytrzeszczać — (domyślnie oczy), patrzeć łakomie.
11. w. 96. brzmiał godziny dwiema — wybił godzinę drugą, o formie narzędnika l. mn. godziny, por. obj. I 292—293: z tajemnicy wyższymi.
12. w. 97. śpiewak nagórny — por. obj. IV 56 i 66.
13. w. 105. w brzozowiny cieniu — w cieniu lasku brzozowego; wyraz: brzozowina nieznany słownikom jęz. polskiego.