II 18, 249, 252, 326), który na wiecu centrowym na odpuście Podniesienia św. Krzyża w 1880 wygłosił mimo przerywań przez przewodniczącego patriotyczną przemowę, opierając się na liście papieża Leona XIII z okazji jubileuszu św. św. Cyryla i Metodego. W tym liście, zatajonym na Śląsku, wzywał papież Leon XIII Polaków pod trzema zaborami do wytrwania, gdyż ich kiedyś Bóg wyzwoli z ucisku. (P. Bogusława Kowalczykówna: Odrodzenie narodowe G. Śląska od 1821—1903. Katowice 1937, str. 42).
w. 539. korpusy — oddziały wojska, tu kompanie pielgrzymie; por. obj. II 340.
w. 548. Nuż — teraz, następnie; por. V 326, 552 i 559.
w. 559. Kłębo — kłąb, tłum; por. obj. IV 260.
w. 567. ku tej, tej kaplicy — ku tej lub innej kaplicy.
w. 571—572. Są przetworzeniem wierszy IV 382—385, a zarazem reminiscencją końcowych 2 wierszy Marii Malczewskiego.
w. 12—16. Jeszcze jedna wersja proroctwa, nie wiadomo, czy autentycznego, które nieco zmienione słyszeliśmy w I 244—246 i III 288—291.
w. 17. Niegdyś — kiedyś, por. obj. I 410.
w. 18—20. I tu także przytacza Gwardian nieautentyczne proroctwo, znane już z I 250—252, III 290.
w. 26. Z nim zeżyłem — z nim przeżyłem; czasownik ten występuje u Bonczyka w obocznej formie: zżyć, zeżyć; p. obj. I 151.
w. 30. przed tobą się zgłosił — tobie się zwierzył.
w. 40. tustąd — stąd; por. obj. V 384.
w. 48. pochłónęła — pochłonęła; por. obj. I 44.
w. 56. czerpając — czerpiąc; imiesłów utworzony zgodnie z odmianą: czerpa; por. obj. St. K. M. IV 414.
w. 59. w działy — w dzielnice; por. obj. I 497.
w. 60. jar Dniestru, Podolski — jar Dniestrowy i Podolski.
w. 61. Wołyński — domyślne: jar.
w. 65. tym względem — tymi względami, łaskawością.
w. 70. Jeden tylko tam płakał — Damian Gaszyna.
w. 71. wały — fale.
w. 78. w wzajemnym powodzeń wyznaniu — w zwierzeniu sobie nawzajem kolei życia. Wyrazu: powodzenie w znaczeniu:
