Strona:Nowy Przegląd Literatury i Sztuki 1920 nr 1.djvu/71

a z zaciętością i zapamiętałością jakby jakichś literackich dedektywów londyńskich, starający się udowodnić, Ze fenomenu Szekspira wogóle nie było, jak nie było Homera; Hamleta zatem napisało konsorcjum wykwintnych lordów lub dostojny biograficznie sir Francis, byle tylko nie sam master William, a „winowajcy“ poszukiwać należy koniecznie gdzieindziej.
 Dzięki pracom Wallace’a, który przeglądnął przez lat kilkanaście przeszło miljon aktów w Public Record Office, oraz syntetycznej biografji Leego nad wszystkimi tymi poszukiwaczami jakiegoś „godniejszego“ Szekspira, przejść już będzie można do porządku dziennego, niezaprzątając sobie nimi czasu; w bibljotece szekspirjologicznej będą podciągnięte pod rubrykę curiosów. Ponieważ zaś równocześnie z tą wiedzą specjalną olbrzymie postępy zrobiła wiedza historyczna o całej epoce Elżbietańskiej, tak, Ze w świetle tej wiedzy nowy Ooadby mógłby napisać nowe dzieło o „Anglji za czasów Szekspira“, przeto przy dzisiejszym stanie nauki, pełna już i mocna w konturach postać, występuje na tle pełnego i wiernego obrazu swego środowiska i swych czasów; cały zaś szereg, cały rój zagadek i kwestji złączonych z postaciami Szyllocka, Prospera, Krola Lira, Malvoglia, Falstaffa, Troilusa, Tymona Ateńczyka, Korjolana, zostaje wyświetlonych i rozwiązanych. Dziś dopiero przy możliwości drobiazgowego i ścisłego zrekonstruowania sobie definitywnego wizerunku merry old England z jej życiem politycznym, obyczajowym, religijnym, etycznym, ekonomicznym, odcyfrowalne są wszystkie niejasności i wszelkie plamy pozorne w tekstach, dziś dopiero jasne są i wyraźne wszystkie aluzje aktualne u Szekspira, jeżeli oczywiście staniemy na stanowisku, Ze wszelkie nawet najnieśmiertelniejsz e zjawiska literackie to nie tylko wyniki indywidualnych procesów twórczych, ale to znaki (signes) i równocześnie dokumenty historyczne pewnych procesów i ewolucji historycznych, narodowych,