legjon. Nikt, zdaje mi się, obywatelskich pojęć i dążności odmawiać jéj nie myśli. Istnieją w niéj one bezspornie; bywają nierzadko bardzo szczere i głębokie. Kto wié, czy inteligencya żydowska nasza nie zlała się z inteligencyą chrześciańską w duchu i dążeniu szczerzéj i silniéj, niż w tych nawet krajach, które kwestyi żydowskiéj nie posiadają wcale? Na zachodzie, pomimo małéj liczby zamieszkałych tam żydów i całkowitego ich zlania się z miejscowemi ludnościami, tu i owdzie budzą się jeszcze, podejrzenia o niejakie trwanie ich w myśli i chęci odrębności. Podejrzenie to, budzi tam przeważnie, jeśli nie jedynie związek, noszący nazwę Alliance Israélite i wydawane przezeń, żydów wyłącznie mające na celu, dzienniki. Otóż u nas, pomiędzy inteligencyą żydowską a ową Alliance Israélite, łączności nie ma żadnéj; wątpię, czy w domu któregokolwiek ze światłych żydów naszych możnaby odkryć istnienie drukowanych organów opinii jéj i dążności. Ludzie ci, pomimo, że wobec równouprawnienia i zupełnéj oświaty znajdują się prawie w piérwszem pokoleniu, oddali już krajowemu gospodarstwu, krajowéj nauce, sztuce i literaturze usługi znaczne.[1] Istnieje przecież pole jedno, na którem mogą oni w porze obecnéj oddać krajowi przysługę piérwszéj wagi. Polem tem jest ów tłum współwyznawców ich, o tyle przynajmniéj nieszczęśliwy, ile dla różnorodnych interesów kraju szkodliwy o tyle dziś szkodliwy, o ile przy lepszem skierowaniu się użytecznym być może. Od ludzi, którzy w świetle umysłowem ramię przy ramieniu obok nas już stanęli, z któremi wspólnie łamiemy chleb nieszczęścia i przędziem nić nadziei, od ludzi, którzy cywili-
- ↑ Jak pożądany wpływ liczebne zwiększanie się ich wywrzeć może na rozwój cywilizacyi naszéj, wspomniałam wyżéj.
