Strona:O Buonapartem i o Burbonach.djvu/21

Ta strona została przepisana.
XIX
O BUONAPARTEM I O BURBONACH

zmiany rządu. Przez te lata potęgi Bonapartego tworzy się we Francyi amalgamat nowego i dawnego społeczeństwa, nowej i dawnej arystokracyj.
Zbogaceni rewolucyoniści zaczęli się wprowadzać do wystawionych na sprzedaż pałaców dzielnicy Saint-Germain. Bliscy zostania baronami i hrabiami, Jakobini mówili jedynie e ohydzie roku 1793, o konieczności skarania proletaryuszy i poskromienia nadużyć motłochu. Bonaparte, zatrudniając w swojej policyi Brutusów i Scewolów, gotował się upstrzyć ich orderami, splamić tytułami, zmusić do zdradzenia swoich przekonań i pohańbienia swoich zbrodni. Wśród tego wschodziło krzepkie pokolenie posiane we krwi i wyrastające jedynie poto aby wylewać już tylko krew cudzoziemską; z dnia na dzień dopełniało się przeobrażenie republiki w imperyalizm i tyranii wszystkich w despotyzm jednego (II, 243).
Dymisya Chateaubrianda przecięła jego stosunki z Bonapartem. Twórczość literacka, podróże na Wschód, do Hiszpanii, wypełniły te lata. Świetny pisarz próbował wprawdzie oddać swoje pióro na usługi opozycyi — o ile wówczas jakakolwiek opozycya była możliwa! — ale po jednym