ażeby albo pośrednio wpływała na życie, albo przynajmniej w sferze własnej umiała się obronić w obec życia. Tego samego zażądała i po historji, tj. praktycznego wpływu umiejętności, czyli doświadczeń wieku, na życie i na stósunki ludzkie. Rozbierając obyczaje, karciła co było zdrożnem, co stało postępowi na zawadzie, wskazywała nowe nadzieje i drogi i w ten sposób ułatwiała narodowi tę pracę, która go w przeciągu tego wieku czekała.“ — Temu duchowi czasu, zrodzonemu z zawiedzionych nadzieji powstania listopadowego, z konieczności, która zniewoliła naród do wejścia w głąb siebie, rozpatrzenia się w sobie i zrobienia rachunku sił swych dodatnich i ujemnych, zawdzięcza powieść szybki swój rozwój, a szczęśliwy geniusz narodowy powołał do tej pracy męża olbrzymich talentów, potężnej siły ducha, niewyczerpanej twórczości, wytrwałości żelaznej, który objął szczęśliwie i dzierży dotąd buławę pośród najznakomitszych powieściopisarzy naszych. W przeciągu lat czterdziestu, rozbudzona przez Kraszewskiego, olbrzymim krokiem rosła powieść do najnowszych czasów, dopokąd jej chaos krzyżujących się dziś tendencji, pojęć, idei nie zmącił — i z drogi narodowej na koteryjne zaułki nie sprowadził.
Strona:O autorkach polskich, a w szczególności o Sewerynie Duchińskiej.djvu/12
Ta strona została przepisana.
