Strona:O autorkach polskich, a w szczególności o Sewerynie Duchińskiej.djvu/78

 Jak o Rejtanie obok obrazu wysnuł się z ducha polskiego poemat, tak obok „Unii lubelskiej Matejki“ mamy „Unję lubelską“ w poemacie Duchińskiej.
 Co do tego poematu, poszła autorka nasza koleją innych poglądów, szlakiem innego natchnienia. Godnem jest uwagi, że pani Duchińska daleko wyżej stawia „Upadek i odrodzenie Polski“ Matejki, niż jego „Unję.“ W tej materji wypowiedziała śmiało swe zdanie i zdanie to w różnych czytaliśmy dziennikach. Podług pani Duchińskiej zdawałoby się, że artysta mniej wierzył w Polskę za czasów unii, aniżeli w Polskę Stanisława Augusta, a jednak, jak dalej mniema autorka nasza, tak nie jest, bo przedmiot obrazu Unii nie wypływa z mniejszej lub większéj wiary w Polskę artysty, lecz wprost z chęci odpowiedzenia potrzebom dramatycznym. W obrazie „Upadek i odrodzenie Polski“ jest więcej ideału, niż rzeczywistości historycznej, w „Unii“ artysta stał się niewolnikiem potrzeb dramatycznych. Z dalszych uwag pani Duchińskiej wypływa zarzut, że artysta za nadto wiernym stał się kronikarzem, za mało poetą, że faktom poświęcił ideę, że przedstawił panów litewskich w niechęci, a lud pełen obawy. Pani Duchińska przy-