Z Jerycho mnóstwo kupców ciągnęło do Jerozolimy, a ciasna, wijąca się wśród wąwozów droga, jest jakby stworzona do śmiałych, zbójeckich napadów. Nie tedy dziwnego, że śliczną przypowieść o miłosiernym Samarytanie właśnie na tej drodze umieścił Chrystus. Dzisiaj, jak przed wiekami, podróżuje się tam z eskortą zbrojną [1].
Nie skończyłbym nigdy, gdybym chciał przechodzić wszystkie szczegóły lokalne, któremi przepełnione są ewanielie. Opowiadanie męki Pańskiej i pierwszych chwil Kościoła dowodzi, że ewanieliści znali również dobrze topografię Jerozolimy, jak Galilei. Świątynia i przylegle do niej gmachy[2], rezydencya Piłata i pretoryum[3], wieczernik, różne bramy i ulice podane są z największą dokładnością[4]. Tylko ludzie spółczesni mogli tak dobrze znać każdy dom, każdy kamień. Po wojnie Tytusa, a bardziej jeszcze po rozpaczliwem powstaniu Barkocheby za Hadryana, Palestyna została zamienioną w pustynię, a prawie każde miasto w kupę ruin.
- ↑ Luc. X. 250-37. Kto był w Palestynie, wié, że ta droga jest zawsze niebezpieczną.
- ↑ W Dziejach Apost: III. 1-11 Piotr i Jan idąc do świątyni, spotykają przy bramie „wspaniałej“ (speciosa) żebraka, który przez nich uzdrowiony szuka ich zrazu w świątyni, potem znajduje w portyku Salomona. Z Józefa Flawiusza (Archeol. XX. 8. Bell. Jud. V. 14) wiemy, że i brama i portyk wspomniany leżał po wschodniej stronie świątyni, zatem blisko siebie.
- ↑ Chrystus prowadzony jest do Piłata, ale Żydzi nie wchodzą do pretoryum, bo już zaczęło się przygotowanie do Paschy. Piłat tedy zmuszony rozmawiać z nimi przed domem; nareszcie ustawia trybunał na placu otwartym, który się nazywał Litostrotos czyli „brukowany“ samą nazwą przypominający rzymskie fora, wykładane wielkiemi płytami. Oczywiście plac ten według ewanielii nie jest oddalony od domu Piłata. Wiemy zaś z Józefa Flawiusza (Bell Jud. VI. 6 i 7), że λιθόστρωτον było niedaleko świątyni, od strony zamku Antoniusza, Piłat zaś, jak wiadomo z Filona (legat. ad Cajum), mieszkał w pałacu Heroda W. Ten pałac także leżał opodal wspomnianego zamku Antoniusza, a blisko litostrotu. Tak więc miejscowość u Jana ś. (XVIII. 28-40, XIX. 1-13) zupełnie odpowiada topograficznym szczegółom o Jerozolimie u Józefa Flawiusza i Filona.
- ↑ Np. Act. Apost. X. 6, XII. 10.
