nazwę teologa, której żaden późniejszy ojciec czy pisarz Kościoła nie śmiał mu zaprzeczyć. Orygenes, Atanazy, Cyrillowie, Chryzostom, Teofilakt, Jan z Damaszku, rzekomy Dionizy Areopagita, Ewodyusz i t. d., nazywają go teologiem, największym teologiem, najczystszym teologii tłómaczem, a w dodatku słońcem ewanielii. W greckich rękopismach Objawienie nazywa się stale Apokalipsa. ś. Jana teologa[1].
Chlubne przydomki, do których możnaby dodać wiele innych, uzyskał apostoł wyjątkowem stanowiskiem przy boku Zbawiciela. Nietylko towarzyszy Mu razem z Piotrem i Jakubem do domu Jairusa i na górę Tabor i do ogrojca oliwnego, lecz nadto ma wyłączny przywilej podczas ostatniej wieczerzy spoczywania na Jego łonie; podczas Jego męki sam jeden z apostołów stoi pod krzyżem; po śmierci Jego zabiera Matkę Chrystusową do siebie, aby Jej być drugim synem od owej chwili. Ztąd starożytni nazywają go uczniem, którego ukochał Pan, uczniem, który spoczywał na łonie Pana, upatrując w tym poufałym do Chrystusa stosunku przyczynę jego wyższej nad innych apostołów mądrości. Na łonie Pana spoczywając, powiada Hieronim, napił się najczystszych zdrojów nauki[2]. To też nietylko wiekopomna sława otoczyła go, lecz i stubarwna szata cudownych legend. Tłómacząc dowolnie słowa Zbawiciela, mówiono o nim, że nie umrze nigdy, a chociaż sam protestował, nic to nie pomogło; powtarzano ciągle, że nie umrze uczeń przez Pana umiłowany[3]. Ledwo zaś złożył do snu wieczystego członki strudzone, powstała wiara, która od Hipolita, w III stuleciu, trwała po przez całe wieki średnie, że Jan cudownie zabrany z tego świata, powróci kiedyś z Enochem i Eliaszem przy końcu wieków, aby nanowo dać świadectwo Panu i zginąć z ręki Antychrysta[4]. Nie tu jednak miejsko rozwodzić
- ↑ N. p. ὁ θεόλογος, ὁ θεολογικώτατος itd.
- ↑ S. Hieron. praef. in Math.: Joannes apostolus et evangelista, quem Jesus amavit plurimum, qui supra pectus Domini recumbens, purissima doctrinarum fluenta potavit, et qui solus de cruce meruit audire: Ecce mater tua.
- ↑ Porówn. Evang. Joan. XXI. 20-23.
- ↑ Hipolit w książce: „O końcu świata“ po nim Ambroży Catharinus i wielu innych. Z nowszych podzielali tę wiarę
