Strona:O początkach chrześcijaństwa.djvu/145

pism Janowych. Tradycya kościelna przyjmuje jako prawdziwe: czwartą ewanielię, Objawienie i trzy jego listy. Przeciwnie, racyonaliści posunęli się do ostatnich krańców negacyi i odrzucili jako apokryfy lub niektóre lub wszystkie pisma wspomniane. Np. Vogel, Bretschneider, Strauss, Weisse, Lützelberger, Baur, Schwegler i Zeller. Jednakże przeciwnicy Jana doznali silnego oporu od wielu protestantów wierzących, a nawet od niejednego racyonalisty. Hase, Thiersch, Ewald, Bleek, dzielnie i uczenie odpowiadali na wszystkie ich zarzuty. Aby ułatwić sobie pogląd na tę walkę, również namiętną jak pouczającą, podzielimy przeciwników autentyczności pism Janowych na trzy klasy:
 Pierwsza odrzuca wszystkie pisma, np. Keim, Scholten, Volkmar.
 Druga przyjmuje Apokalipsę, odrzuca zaś ewanielię, np. Krenkel, Hilgenfeld, Renan.
 Trzecia przeciwnie, odrzuca Apokalipsę, a przyjmuje ewanielię, np. Düsterdieck.
 Zastanówmy się naprzód nad Apokalipsą. Wspomniałem, że jej autentyczność tak się łączy z pobytem Jana w Azyi Mniejszej, że obie kwestye stanowią właściwie jednę. Jeżeli bowiem Jan nie był w Azyi Mniejszej, z pewnością nie napisał Apokalipsy; jeżeli zaś Apokalipsa od niego pochodzi, musiał być w Efezie i zajmował tam stanowisko, jakie należało się apostołowi Chrystusa. Otóż autentyczność Apokalipsy wynika z uwag następujących:
 Dziwne to a dotąd niezgłębione dzieło, rozpada się na dwie części oddzielnie: na wstęp, obejmujący pierwsze trzy rozdziały, i na właściwe objawienie, sięgające od IV rozdziału do XXII. Gdybyśmy tylko mieli drugą część, mogłaby powstać niejedna wątpliwość, bo podobne Objawienia i Proroctwa ogłaszane bez końca w ostatnich wiekach przed, a w pierwszych wiekach po Chrystusie. Mamy jeszcze księgę Enoch, Wniebowzięcie Mojżesza, Wniebowstąpienie Izajasza, Testament XII Patryarchów. Istniały także Apokalipsy Piotra, Tomasza i t. d. Jednakże większość tych czczych i niesmacznych utworów udaje bardzo odległą starożytność, a nie posiada żadnych znamion autentyczności, podczas gdy Janowa Apokalipsa chce uchodzić za utwór spółczesny, a w do-