Strona:O początkach chrześcijaństwa.djvu/148

Ta strona została przepisana.

w prześladowaniu[1], a dodaje, że przebywał na wyspie Patmos dla słowa Bożego i świadectwa złożonego Jezusowi[2], frazes, który w owych czasach oznaczał chrześcijanina dla wiary swojej, zesłanego przez cesarską policyę na przymusowe mieszkanie.
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że tym Janem może tylko być Jan apostoł, czemu nawet nie przeczą ci racyonaliści, którzy uważają Apokalipsę za apokryf. Apokryfy zawsze podszywano pod sławne jakieś imię, aby tem większe robiły wyrażenie, a z Janów chrześcijańskich w pierwszym wieku tylko jeden apostoł miał sławę tak niezaprzeczoną, że mogła ona być pokusą dla fałszerza, aby się posługiwać jego imieniem. O innym Janie, czy owym mitologicznym presbyterze, czy Janie Marku, znanym z Dziejów apostolskich, nie godzi się myśleć. Pozostaje więc tylko alternatywa, że Jan, autor Apokalipsy, jest udanym apostołem Janem albo prawdziwym. Że nie jest udanym, wynika z bardzo prostego rozumowania. Albo ś. Jan żył jeszcze, kiedy ukazała się Apokalipsa, albo już umarł; otóż ani w pierwszym razie, ani w drugim nie byłby nikt śmiał w jego imieniu odzywać się do Kościołów Azyi, bo fałszerstwo byłoby zostało natychmiast odkrytem.

Któż nie widzi, że Kościoły Azyi byłyby źle przyjęły apokryf, boleśnie drażniący ich miłość własną. Wystawmy sobie niesfornych lub ospałych kanoników, dostających od biskupa swego, który bawi za granicą, gwałtowną reprymendę. Czyż nie przypatrzą się dobrze pieczęci i podpisowi, żeby mieć pewność o pochodzeniu nieprzyjemnego dokumentu? A jeżeli on ukazał się za granicą w gazetach, czyż nie napiszą do biskupa lub do redakcjyi, aby się dowiedzieć prawdy? W przypadku, o którym mówimy, było to nader łatwą rzeczą. Z Efezu do Patmos jest tylko sześć godzin żaglowym statkiem, a wielka droga handlowa od Azyi Mniejszej ku Zachodowi, szła niegdyś przez te wyspę, bo port jej był pierwszym przystankiem dla okrętów, płynących do Grecyi

  1. Apoc. I. 9. Ego Joannes frater vester et particeps in tribulatione.
  2. Tamże: Fui in insula, quae appellatur Patmos, propter verbum Dei et testimonium Jesu.