Chcę tylko wykazać, że tłumaczenie Renana jest w jawnem przeciwieństwie do słów św. Jana. Naprzód dowolne jest twierdzenie, że bestya, mająca panować po siedmiu królach jest Neronem II. zmartwychwstałym, bo nie jest prawdopodobnem, aby Nerona raz oznaczała jedna głowa bestyi, a drugi raz cała bestya. Czytelnicy nie byliby się domyślili Nerona pod tą druga formą, o co jednak według Renana, najbardziej chodziło autorowi Apokalipsy. Potem źle tłumaczy akademik francuski myśl św. Jana, jakoby Neron restaurowany miał tylko półczwarta roku panować, a potem zaraz nastąpić powrót Zbawiciela i sąd ostateczny. Albowiem apostoł mówi wyraźnie, że po bestyi otrzyma władze dziesięciu królów, wyobrażonych przez dziesięć rogów.
Aby usunąć tę wielką trudność, Renan tłumaczy dziesięć rogów jako dziesięciu prokonsulów, którzy panując razem z cesarzem, mają władze nibyto królewską. Pomijając, że trudność przez to wcale nie jest usunięta, bo tekst mówi wyraźnie, że dziesięciu królów (t. j. dziesięć rogów) będzie panowało po bestyi, a nie razem z nią, muszę nadmienić, że dziesięć prowincyj prokonsularnych jest bezpodstawnym wymysłem Renana. Wylicza je w następującym porządku; Italia, Achaję, Azyą, Syrya, Egipt, Afrykę, Hiszpanią, Galią, Brytanią i Giermanią[1]. Ale taki nowy podział rzymskiego imperyum istnieje tylko w wyobraźni Renana. Italia nie była nigdy prowincyą prokonsularną, ani Syrya, ani Egipt; Hiszpania zaś i Galia były podzielenie na kilka krajów, z których jedne zależały od cesarza, drugie od senatu. Inne znowu prowincye Renan zupełnie pominął, tak, iż nie sposób odszukać podstawy, na której opiera się jego podział dowolny. Za Nerona czasów było trzydzieści trzy prowincyj cesarskich a jedenaście senatorskich; tamte rządzone przez dwunastu prokonsulów, dwunastu propretorów i dziewięciu prokuratorów te zaś przez dziewięciu propretorów, a dwóch prokonsulów. Ztąd widać, że rachuba Renana zawsze jest fałszywa, czy kto zechce dziesięć rogów identyfikować z prokonsulami czy z propretorami, lub znowu widzieć w nich, czy prowincye cesarskie czy senatorskie. To jedno pewnem jest, że apostoł
- ↑ L' Antéchrist p. 415.
