Strona:O początkach chrześcijaństwa.djvu/191

Ta strona została skorygowana.

stamencie mniemanego Paulinizmu, skoro panuje wszędzie tasama nauka Chrystusowa.
Ale nietylko naukę osobną, nawet bunt przeciw starszym apostołom kładą Tubingczycy na karb Pawłowi. Baur powiada, że zerwał zupełnie z towarzyszami i na własną pracował rękę, dla siebie i dla swojej ewanielii. Renan robi go nawet rewolucjonistą, który tak się różnił w pojęciach swoich od gminy jerozolimskiej, że musiał zginąć. Mówiąc o intrygach tej gminy przeciw niemu, dodaje: Jak wszyscy wielcy rewolucyoniści, Paweł także doszedł do niemożebności życia. Comme tous les grands révolutionniaires, Paul arrivait à l’impossibilité de vivre[1]. Czytelnik niechaj sam osądzi, co warte są tego rodzaju twierdzenia.
W pierwszym liście do Koryntyan porównywa Paweł siebie z resztą apostołów. Opowiadając, jak oni oglądali Chrystusa po zmartwychwstaniu, dodaje: „A na końcu, po wszystkich, był widziany i przezemnie, jakoby przez jaki płód poroniony. Bo ja najmniejszy jestem z apostołów, niegodny, abym nazywał się apostołem, bo prześladowałem Kościół Boży[2]. Zaiste, nie sąto słowa człowieka, nienawidzącego swoich kolegów, podkopującego ich znaczenie. O swojej zaś nauce mówi, że jest tasama, co innych apostołów: „Czy więc ja, czy oni, tak głosimy i takżeście uwierzyli[3].
W liście do Galatów opowiada, jak po czternastu latach znowu udał się do Jerozolimy z Barnabaszem i Tytusem, aby tam z przedniejszymi apostołami porównywał swoją ewanielię, którą opowiadał poganom[4], poczem tak kończy: „A poznawszy łaskę, która mnie była dana, Jakub, Cefas i Jan, których uważano za filary, podali oni mnie i Barnabaszowi prawice do przymierza, abyśmy pracowali dla pogan, a oni dla obrzezanych. Tylko kazali nam pamiętać o ubogich, o co też zawsze starałem się gorliwie[5].

Z ustępu tego to jest widoczne, że Paweł nietylko był

  1. Saint Paul p. 521.
  2. 1. Cor, XV. 8. 9.
  3. Tamże XV. 11.
  4. Gal. II. 2: ἀνεθέμην αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον.
  5. Tamże II. 9. 10. δεξιὰς ἔδωκαν κοινωνίας; znaczy: podali prawice do utwierdzenia przymierza.