akademik francuski z jednego wiersza Pawłowego: „przedtem, niż przyszli niektórzy od Jakuba, Piotr z poganami jadał; potem zaś, gdy przybyli, odłączył się z bojaźni przed obrzezanymi.“ Potrzeba bujnej wyobraźni, aby z tych kilku słów dowodzić, że Jakub umyślnie wysłał ajentów do Antyochii[1]. Nie wiemy zgoła, z jaka misyą przybyli owi Żydzi jerozolimitańscy ani nawet czy mieli jakąkolwiek misję. Łaciński, a z niego dokonany polski przekład, zdają się za tem przemawiać, ale tekst grecki nie powiada, że byli przysłani przez Jakuba, lecz że byli z otoczenia jego lub domu; lub poprostu z jego gminy[2]. Że w Jerozolimie była wśród chrześcijan silna, partya żydowska, wiadomo powszechnie[3], że ona zasłaniała się powagą ś. Jakuba, bardzo jest prawdopodobnem, bo Jakub był biskupem, a zatem władzą, i nawet u Żydów używał wielkiego poważania, jak donosi Józef Flawiusz. Nikt także nie przeczy, że Jakub sam przestrzegał zakonu i chętnie widział, gdy jego gmina, prawie wyłącznie złożona z chrześcian obrzezanych, tosamo robiła. Że w takim stanie rzeczy wielu członków tej gminy pragnęło swoje praktyki narzucać chrześcijanom nie-żydowskiego pochodzenia, nikogo nie zadziwia, kto zna słabość ludzkiej natury, pragnącej swoje widzimisię wszystkimi narzucać i wszystko na swój sposób przerabiać. Ale to nie racya żadna, żeby Jakubowi przypisać jakąkolwiek intrygę przeciw Pawłowi. Jakub był patryotą żydowskim, gorąco przywiązanym do narodowych tradycyj, ale był także apostołem, posłańcem Bo-
- ↑ Oprócz powyższego miejsca z listu do Galatów, powołuje się Renan na 1. Cor. IX. 2; 2. Cor. III. 1; V. 12. X. 12-18; XII. 11. Jednakże żaden z tych cytatów nie odnosi się do stosunków Pawła z Jakubem
- ↑ πρò τού γάρ έλθείν τινας άπό Ίακώβου. Porówn. z tem wyrażeniem Act. Apos:. XV. 1: Καί τνες κατελθόντες άπό τής Ίονδαίας, lub Hebr. XIII. 24. οί άπό τής Ίταλίας, lub też Xenoph. Anab. VII. 2, 19: Ξενοφών ό άπό τού στρατεύματος.
- ↑ Act. Apost. XV. 1, 5.
rzecznik i przełożony. Porówn. Act. Apost. V. 3-9. 29. XI. 4. XII. 5. itd. Polecające listy Jakuba i jego niemany przywilej wysyłania lub potwierdzania misyonarzy, nie opierają się na żadnym tekście Nowego Testamentu.