byszów palestyńskich, którzy pierwszą wiadomość o nowej wierze przywieźli do Rzymu. Później wzrastającą gminę Paweł podobno nauczał i utwierdzał słowem i przykładem, a Piotr albo żadnego nie miał udziału w powstaniu rzymskiego Kościoła, bo prawdopodobnie nigdy nie był w Rzymie, albo chyba wpływ ujemny, burzący, bo gdziekolwiek spotkał się z gminami Pawłowemi, przeprowadzał je na Ebionityzm.
Tak niesłychane twierdzenia, sprzeciwiające się ośmnastowiekowej tradycyi historycznej, opiera szkoła tubingska, któżbyto uwierzył, na romansie Klemensa. Pod imieniem tego wielkiego papieża zjawiła się w trzecim wieku bogata literatura apokryficzna, a wśród niej fantastyczny romans, najdawniejsza próba owych religijno-historycznych powieści, z których najbardziej udaną jest Fabiola. Jedną formą kilkakrotnie przerobionego romansu są tak zwane Recognitiones, zachowane w przekładzie łacińskim Rufina, przyjaciela ś. Hieronima[1]; drugą formą są Homilie czyli Klementyny (Κλήμεντια), t. j. dwadzieścia kazań Piotrowych, spisanych nibyto przez jego ucznia Klemensa. Posiadamy je w greckim oryginale, a nadto w dwóch obszernych streszczeniach, także po grecku, które odkrył Dressel w bibliotece watykańskiej[2]. W obu formach jestto jedna i tasama powieść o podróżach i dysputach Piotra z Szymonem Magusem, urozmaicona cochwila śmiesznemi cudami i czarami lub dosyć nudnemi, nibyto romantycznemi przyrodami. Treść powieści jest pokrótce taka:
Za czasów Tyberyusza cesarza, Faustus, bogaty Rzy-
- ↑ Rufin przezwał je Recognitiones (ὰναγνωρισμοί), ponieważ rozproszeni rodzice i bracia Klemensa po wielu latach rozłączenia, znajdują i poznawają się po kolei. Mamy także przekład syryjski, ogłoszony w r. 1861 w Lipsku i Londynie przez protestanckiego teologa Pawła Lagarde.
- ↑ Homilie i dziesięć ksiąg Recognicyj wydał nanowo Migne w tym i 2im tomie swojej Biblioteki greckich Ojców. Streszczenie homiliów greckie (Clementinorum Epitome) ogłosił już Turnebus, a po nim Cotelerius i Clericus. Zasługą Alberta Dressel'a jest, ze odkrył manuskrypt kompletniejszy i razem z drugiem skróceniem bardzo starannie wydał. Zob. jego Clementionorum Epitomae duae. Lipsiae 1859. Edit. II.
