Marcellin [1] nadmienia o hordach około Wisły i Niemna mięszkających; ale wszystkie te nawiasowe wzmianki o pierwiastkowych mięszkańcach tego kraju, nie uczą nas bynajmnjéj: jakie w téj stronie ludy mięszkały, gdzie były ich siedliska i jak się nazywały? Nadto pisarze ci nie wspominają nic o brzegach Warty i o mięszkańcach téj okolicy, która zapewne zasiedloną była od tych samych ludów, co siedziby swoje nad brzegami Prosny miały. Poźniejsi pisarze, a między nimi Kluwer w dziele: Germania antiqua, opowiadają, że przed szóstym wiekiem ery chrześciańskiéj zamięszkiwały brzegi Warty ludy germańskie, jako to: Burgundowie, Sennonowie i. t. d. i naznaczaią im siedliska około Gniezna, Wągrówca, Ujścia, Nakła, Radziejowa i. t. d. Ależ nazwiska tych miast są wyraźnie pochodzenia sławiańskiego, co dowodzi, że miasta te pokolenia sławiańskie założyły i że pobytu w tych stronach plemion germańskich przed szóstym wiekiem ślad niepozostał. W takiéj pomroce dziejów o pierwiastkowych mięszkańcach tych okolic, niepodobna wyśledzić początków miasta Poznania. Wszystkie podania ustne i pismienne, które niżéj przytoczę, o założeniu tego miasta są jedynie domysłami. Nazwisko tylko Poznań przekonywa, że początek jego jest sławiański. W szóstym zapewne wieku jedno z pokoleń lechickich znalazłszy nad ujściem rzeczki Cybiny do Warty dogodne położenie do założenia osady, zatrzymało się w tém miejscu, gdzie żyzne łany, bujne łąki, gęste lasy i rybne dwie rzeki dostarczały mu i trzodom jego obfitéj żywności. Nazwisko Poznań nadano téj osadzie, jak tylu innym, przypadkowo, lub też z jakowéj okoliczności. [2]
Wszakźe kronikarze nasi przytaczają z największą powagą i pewnością mnóstwo podań o założeniu Poznania.
- ↑ Ammian Marcelin, żyjący w wieku 4 po Chrystusie, napisał dzieło: Rerum gestarum libri XXXI, (z tych 13 zaginęło); w księdze 31 mówi o siedliskach różnych pokoleń sarmackich. Wspominają także o Sławianach Procopius i Jornandes.
- ↑ Imie własne Poznań nosili często w 12 jeszcze wieku Lechici i Chrobaci; tak w Gallu na stronie 364 wydania Bandtkiego czytamy: „Denique post hanc visionem circa finem anni Poznan filius ejus (Fulkona, Wojewody krakowskiego.) graviter cepit infirmari.” etc. Być więc może, iż Poznań od jakiego Poznana, naczelnika hordy lechickiéj założonym i nazwanym został.
