z Szląskiem otrzymał ziemię Wschowską, która stanowiła część teraźniejszego powiatu wschowskiego. W ciągu następnych dwóch wieków, w epoce zupełnego rozprzężenia i nieustannych walk między książętami piastowskimi, pojedyńcze części tego obszaru przechodziły z rąk do rąk, łączyły się w całość, to znowu rozpadały się na małe odłamy. W samych początkach tego okresu Wielkopolska widziała w swoich granicach, tuż pod Poznaniem, zwycięską armię niemiecką Fryderyka Rudobrodego (w r. 1157), a kilkadziesiąt lat później, w r. 1220, ziemia nadnotecka przeszła znowu
pod władzę książąt pomorskich. Dopiero Władysław Łokietek (1306—1333) połączył w swoim ręku wszystkie części W. Księstwa, oprócz ziemi Wschowskiej; utracił jednak w ostatnich latach swego panowania okręgi Brzesko-Kujawski i Inowrocławski, które mimo klęski pod Płowcami (1331), zajęli i zatrzymali Krzyżacy. Kazimierz Wielki (1333—1370) Kujawy odzyskał, ale za to pozostawił w rękach krzyżackich cały kraj zanotecki (pokój w Kaliszu, 1343). Z drugiej strony zrzekł się na zawsze Szląska, który wtedy ostatecznie oderwał się od państwa polskiego, ale zdobył ziemię Wschowską. Przez cały wiek jeszcze Krzyżacy pozostawali panami oderwanych od królestwa ziem zanoteckich. Nie wydali ich nawet po straszliwym pogromie w bitwie pod Grunwaldem. Nastąpiło to dopiero pod rządami Kazimierza Jagiellończyka, po trzynastoletniej, ciężkiej, ostatecznej rozprawie z wojowniczym zakonem. W pokoju toruńskim, w r. 1466, Krzyżacy utracili połowę swoich dzierżaw, i części, które należały dawniej do Wielkopolski, zostały znowu z nią połączone. Na dzisiejsze W. Ks. Poznańskie składały się wtedy: województwo Poznańskie, części Brzesko--
