Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/165

Izbę poselską tworzą przedstawiciele ludu, wybierani według systemu trzyklasowego (plutokratycznego) w taki sposób, że ogromna większość ludu posiada tylko ¹/₃ wszystkich głosów, a rozstrzygają stany posiadające. Nadto wybory odbywają się jawnie, przez co swoboda głosowania właśnie dla wyborców niezamożnych i niesamodzielnych jest bardzo ograniczona. Wyborcy nie oddają swych głosów bezpośrednio na kandydata poselskiego, lecz wybierają małemi grupami mężów zaufania (jednego na 250 dusz) i ci dopiero wybierają posła. Uprawniony do głosowania jest każdy obywatel, który ukończył rok 24 życia, mieszka od 6 miesięcy w danym okręgu wyborczym, nie jest pozbawiony sądownie praw obywatelskich i nie pobiera jałmużny z funduszów gminy. Prawo wybieralności przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 30 rok życia. Wybory odbywają się na lat 5. W. Ks. Poznańskie wysyła do izby poselskiej 29 członków (ogólna liczba 433). Wybory odbywają się okręgami, które składają się zwykle z kilku powiatów. Izba panów (Herrenhaus) przypomina swym składem bardzo dawną organizacyę stanową. Składa się ona z pełnoletnich członków domu królewskiego, głowy książęcego domu Hohenzollernów, 103 przedstawicieli starych rodów, które posiadają mandat dziedziczny, 4 piastunów urzędów koronnych przy dworze królewskim, 45 członków powołanych przez króla i 170 mianowanych na skutek przedstawienia przez odpowiednie instytucye lub grupy ludności. Z tych 170 członków przedstawiają królowi: trzech trzy „kapituły“ protestanckie, 9 senaty uniwersytetów, 8 prowincyonalne związki hrabiów, 48 miasta, które uzyskały ten przywilej, 90 związki starej wielkiej własności ziemskiej. W. Ks. Poznańskie jest reprezentowane w izbie panów przez 19 członków, w części dziedzicznych, w części mianowanych przez króla bezpośrednio, w części wybieranych przez związek hrabiów, związki starej wielkiej własności ziemskiej i miasta. Konstytucya Cesarstwa Niemieckiego opiera się na zasadzie demokratycznej. Izba poselska, zwana parlamentem (Reichstag), składa się z 397 członków, wybieranych bezpośrednio w głosowaniu tajnem (kartkami) co 5 lat przez wszystkich obywateli pełnoletnich, którzy nie są pozbawieni wyrokiem sądowym praw obywatelskich, bez różnicy stanowiska i majątku. Okręgi wyborcze obejmowały pierwotnie po 100,000 dusz; ponieważ