niepodobna, że ziemie, wchodzące w skład W. Ks. Poznańskiego, wówczas nie stanowiły odrębnej całości, i można określić liczbę mieszkańców jedynie na podstawie — także przypuszczalnej tylko — gęstości zaludnienia. Obliczenia takie doprowadzają do wniosku, że pod koniec wieku XVIII na obszarze teraźniejszego W. Księstwa mieszkało niewiele ponad pół miliona osób. W roku swego powstania, 1815, Wielkie Księstwo posiadało, według Mayera 779,000 mieszkańców. W roku następnym, 1816, przy pierwszym urzędowym powszechnym spisie ludzkości, naliczono 820,176 głów. Od tego czasu liczba ludności powiększyła się więcej niż o 100% i wynosiła dnia 1 grudnia 1900 roku 1,887,275 dusz. Gdy w r. 1816 na 1 kilometr kwadratowy przypadało 28, to w r. 1900 — 65 mieszkańców. Rozwój ten nie był w pojedyńczych okresach czasu równomierny, z przyczyn, o których będzie mowa później. Mianowicie zaś liczba mieszkańców W. Księstwa w pierwszych kilkudziesięciu latach wzrastała daleko szybciej niż w ostatnich. Dla scharakteryzowania tego ruchu, przytaczamy kilka dat statystycznych:
| Rok | Liczba mieszkańców W. Ks. | |
| Ogółem | na 1 km. kw. | |
| 1816 | 820,176 | 28,3 |
| 1855 | 1,392,636 | 48,1 |
| 1871 | 1,583,843 | 54,7 |
| 1900 | 1,887,275 | 65,1 |
Przekonywamy się z tego zestawienia, że liczba ludności zwiększała się w okresie od r. 1816—1855 przeszło dwa razy szybciej, niż w okresie następnym do końca wieku XIX, mianowicie zaś przyrost roczny wynosił:
| w | latach | 1816—1855 | — | 13,7 | na | 1,000 | mieszk. |
| „ | „ | 1855—1900 | — | 6,8 | „ | „ | „ |
| „ | „ | 1816—1900 | — | 10,0 | „ | „ | „ |
Także w pojedyńczych częściach przyrost W. Księstwa nie był równomierny. Z natury rzeczy najgęściej były zaludnione pierwotnie okolice, posiadające dobrą glebę i przychylne warunki rozwoju
