pełnie małe sekty protestanckie. Zwiększenie się liczby protestantów było wynikiem napływu obcych żywiołów do W. Księstwa. Napływu tego nie zdołało zrównoważyć przechodzenie niezbyt licznych Polaków protestantów na łono kościoła katolickiego.
Dla scharakteryzowania rozwoju stosunków, podajemy udział procentowy członków trzech wymienionych wyznań w r. 1816, 1849, 1871, 1880, 1890 i 1900. W obliczeniu tem pomijamy, jak już zaznaczono, drobne sekty protestanckie, stanowiące mniej więcej 100/00 ogólnej liczby ludności.
Na 1,000 osób było:
W roku | Katolików | Protestantów | Żydów |
1816 | 654 | 282 | 63 |
1849 | 636 | 307 | 57 |
1871 | 637 | 323 | 39 |
1880 | 653 | 313 | 33 |
1890 | 665 | 309 | 25 |
1900 | 678 | 302 | 19 |
Z zestawienia tego wynika, że liczba protestantów w W. Ks. Poznańskiem wzrastała bardzo szybko w pierwszej połowie wieku XIX, i aż do r. 1871, w ostatniej ćwierci wieku zaś dopływ protestantów z innych okolic także po utworzeniu komisyi kolonizacyjnej, która osiedla na dobrach, wykupionych z rąk polskich, prawie tylko protestantów, nie był dość silny, aby zrównoważyć naturalny przyrost ludności katolickiej. Udział procentowy Żydów zaś zmniejszał się stale.
Inny obraz otrzymamy, jeżeli zestawimy nie udział procentowy, lecz liczbę członków pojedyńczych wyznań z lat kilku:
W roku | Katolików | Protestantów | Żydów |
1819[1] | 574,977 | 253,224 | 55,771 |
1849 | 847,665 | 409,286 | 76,757 |
1871 | 1,009,491 | 511,292 | 61,982 |
1900 | 1,280,172 | 569,564 | 35,327 |
- ↑ Błąd w druku; powinno być – 1816.