| Na 1 kilometr □ | Na 100 mieszk. | |||
| W W. Ks. Pozn. |
W Ces. Niem. |
W W. Ks. Pozn. |
W Ces. Niem. | |
| Koni ....... | 8,6 | 7,5 | 13,6 | 7,7 |
| Bydła ....... | 28,9 | 34,2 | 45,8 | 35,4 |
| Owiec ...... | 24,0 | 20,1 | 38,0 | 20,8 |
| Nierogacizny .... | 23,0 | 26,4 | 36,4 | 27,3 |
| Kóz (rok 1892) ... | 3,6 | 5,7 | 5,9 | 6,3 |
∗ ∗
∗ |
Zaznaczyliśmy powyżej, że W. Ks. Poznańskie jest do tej pory jeszcze, jak dawniej, krajem przeważnie rolniczym, t. j. że rolnictwo jest tam głównem źródłem utrzymania ludności. I w tej dzielnicy jednak uwydatnia się, chociaż powoli, ale stale, zwrot w kierunku przemysłowym. Nie zmniejsza się oczywiście obszar ziemi uprawionej, ale zmniejsza się liczba ludzi pracujących na niej i czerpiących z niej swe utrzymanie. Gdy w r. 1882, na ogólną liczbę 1,739,617 mieszkańców, 1,077,137, czyli 61,9%, żyło z rolnictwa, przy spisie w roku 1895-tym, otrzymano już liczby absolutne i stosunkowe daleko mniejsze. Liczba mieszkańców W. Księstwa zwiększyła się i dosięgnęła sumy 1,774,046, ale liczba żyjących z rolnictwa zmalała: wynosiła już tylko 1,053,351 dusz, czyli 59,3% ludności. Do tego samego wyniku dochodzimy, jeżeli porównamy liczbę — nie żyjących z rolnictwa, lecz pracujących na roli z ogólną liczbą zarobkujących. W r. 1882 pracujących na swe utrzymanie w rolnictwie, handlu i przemyśle, było w Księstwie 533,151, w r. 1895 zaś 581,154 osób; zarobkujących w rolnictwie natomiast: w r. 1882-gim 395,392 osób, a w r. 1895-tym 404,893. Zwiększyła się więc wprawdzie nieco liczba osób pracujących na roli, ale nie w tym stosunku, co liczba zarobkujących wogóle. W r. 1882 było pracujących na roli 74,2, w r. 1895 zaś tylko 69,8%. Znaczy to, że coraz większa liczba osób szuka zarobku w zawodach przemysłowych i handlowych, a rola wyżywia coraz mniejszą
