Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/274

dotąd znajduje się biblioteka. Spadkobierca Seweryna, hr. Józef Mielżyński, wzniósł własnym kosztem na dziedzińcu starego domu nowy gmach na umieszczenie zwiększających się nieustannie zbiorów. Z wdzięczności za ten czyn obywatelski całe Muzeum otrzymało w następstwie nazwę „Muzeum imienia Mielżyńskich“. Zbiory składają się z kilku działów: biblioteki, liczącej przeszło 50,000 tomów, 2) galeryi malarzów polskich i przebywających w Polsce, 3) galeryi malarzów obcych, 4) wielkiego zbioru stalo- i miedziorytów, 4) gabinetu numizmatycznego, 6) muzeum historycznego, 7) muzeum przyrodniczego, 8) gabinetu J.I. Kraszewskiego, 9) jednego z najbogatszych na północnym wschodzie Europy muzeum archeologicznego. Obie galerye obrazów są darem hr. Mielżyńskich; utworzenie muzeum archeologicznego jest głównie dziełem teraźniejszego konserwatora, głośnego w świecie naukowym d-ra Bolesława Erzepkiego (ryc. str. 247) i lekarza d-ra Köhlera. Jak już zaznaczono, Muzeum połączone jest ściśle z Towarzystwem Przyjaciół Nauk i posiada wspólny zarząd. Prezesem Towarzystwa jest obecnie uczony biskup sufragan poznański, dr. Edward Likowski (ryc. str. 239), bezsprzecznie jedna z najwybitniejszych osobistości na polu naukowem w Poznańskiem. W praktyce zarządza zbiorami dr. B. Erzepki, który też nadaje kierunek wydziałowi historyczno-literackiemu. Oprócz tego Muzeum polskiego istnieje w Poznaniu jeszcze drugie mniejsze i mniej znane, obejmujące zabytki kościelne. Zorganizował je arcybiskup teraźniejszy dr. Floryan Stablewski, chcąc uchronić od rozproszenia i zniszczenia cenne stare paramenty i przybory, znajdujące się po kościołach archidyecezyi. Zarządcą tego muzeum jest ks. Józef Zalewski. Inne zbiory polskie znajdują się w rękach prywatnych w małych mieścinach prowincyonalnych, a nawet wsiach, i dlatego są niedostępne dla kół szerszych. Wyróżniają się z nich: wielka, obfita w stare wydawnictwa i rękopisy biblioteka hr. Zamojskiego w Kórniku, którą zarządza znany uczony dr. Zygmunt Celichowski, i wspaniały zbiór artystyczno-historyczny hr. Działyńskiej (obecnie ks. Czartoryskiego) w Gołuchowie pod Pleszewem. Zbiór ten jest szczególnie bogaty w stare, kosztowne tkaniny i wyroby ceramiczne z wszystkich czasów.