bawem przybyli z znacznem wojskiem do Pomorza i oblegli Gdańsk. Zajęty walką o swój tron, Władysław Łokietek nie mógł przyjść na pomoc oblężonej załodze; posłuchał natomiast rady jej dowódzcy, Bogusza, i zawarł z Krzyżakami umowę, według której mieli wyprzeć Brandenburczyków i zatrzymać w swych rękach połowę zamku gdańskiego, dopóki koszta wojny nie będą im zwrócone. Potężny zakon w krótkim czasie zmusił wojska margrabiego do odwrotu, nie myślał jednak wcale o oddaniu kraju prawowitemu władcy. Rozgościwszy się na zamku, Krzyżacy niebawem wystąpili przeciw słabej załodze polskiej, wyparli ją z miasta i urządzili wśród ludności polskiej, która z powodu jarmarku w dzień Ś-tego Dominika zebrała się w znacznej liczbie, rzeź straszliwą (w r. 1308). Pamięć jej do dziś dnia przechowała się w podaniach mazurskich. Nie zadawalając się zdobyciem Gdańska, Krzyżacy wyruszyli w głąb kraju, opanowali go w ciągu kilku miesięcy i przyłączyli do swego państwa, podzieliwszy go na 6 komturstw: Gdańsk, Malbork, Gniew, Świecie, Tuchola, Człuchów. Aby zaś upozorować zabór i ubezpieczyć się przed skargami u Stolicy Apostolskiej, odkupili w r. 1309 od margrabiów brandenburskich ich rzekome prawa do kraju za sumę 10,000 grzywien srebrnych. Łokietek, utwierdziwszy się na tronie, pomyślał o odzyskaniu ważnej prowincyi i przeprowadził o nią wojnę, która skończyła się świetnem zwycięstwem pod Płowcami (r. 1331), ale nie potrafił wyzyskać powodzenia orężnego, i Pomorze pozostało przy Krzyżakach.
Wojowniczy ten zakon „Rycerzy niemieckich Panny Maryi“ powstał, jak wiadomo, w Ziemi Ś-tej w r. 1191, podczas oblężenia Akry, z celem podwójnym: walki z niewiernymi i pielęgnowania chorych, i został sprowadzony, po utracie Jerozolimy, nad Wisłę przez księcia mazowieckiego Konrada, znużonego nieszczęśliwemi walkami z pogańskim szczepem Prusów czyli Prusaków. Właściwa ziema[1] Pruska obejmowała część zachodnią obszaru, który w zarycie geograficznym, umieszczonym na początku tej pracy, nazwaliśmy „pojezierzem Pruskiem“, a mianowicie dorzecza Pasargi (Pasłęki) i Pregoły dolnej z Łyną. Z dzisiejszych posiadłości pruskich po lewej stronie Wisły nie należały do niego: ziemia Chełmińska, dorzecze górnej Pregoły i kraj nadniemeński. Ziemię Chełmińską zamieszkiwali od czasów niepamiętnych Polacy, dwa
- ↑
Błąd w druku; powinno być – ziemia.
