zacya, miejsce cnót rycerskich zajęła wyuzdana rozpusta, a śmiała pewność siebie zamieniła się w próżność, równocześnie zaś połączyły się ze sobą przez ślub Jagiełły z Jadwigą dwa sąsiednie wrogie zakonowi a potężne narody, wybiła dla mnichów rycerskich chwila upokorzenia. W r. 1410, w wojnie, rozpoczętej formalnie z powodu sporu o kilka wsi nadnoteckich, poległ na równinach Grunwaldu kwiat rycerstwa niemieckiego, i tylko brak energii Jagiełły uchronił zakon od nagłego upadku. Następstwa doraźne tej olbrzymiej klęski były niewielkie. Krzyżacy zatrzymali w prak-
tyce wszystkie swoje dotychczasowe posiadłości, oprócz Żmudzi, którą oddali Witoldowi; nie zwrócili nawet bezprawnie zajętej ziemi pomorskiej. Ale klęska zdemoralizowała ich do reszty, a dodała otuchy szlachcie, która oddawna już sarkała na ucisk i nadużycia, i zachęciła ją do stanowczego kroku celem zrzucenia ciężkiego jarzma. Już pod koniec wieku XIV, w r. 1397, powstał za staraniem Fryderyka i Mikołaja braci Kitnowskich oraz Mikołaja i Jana braci Ryńskich, związek, zwany „jaszczurczym“, którego jawnem zadaniem było popieranie się wzajemne w sprawach materyalnych
