Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/294

i osobistych, tajnym zaś nawiązanie bliższych stosunków z państwem polskiem. Po nieszczęśliwej dla zakonu wojnie przystąpiły do związku także miasta, niezadowolone z twardych i niesprawiedliwych rządów krzyżackich. Sprzysiężeni zwrócili się w r. 1453 do króla Kazimierza Jagiellończyka z prośbą, aby przyjął ich pod swą opiekę i złożyli mu w Toruniu hołd wiernopoddańczy w imieniu całego kraju. Następstwem tego była trzynastoletnia wojna, która skończyła się w r. 1466 zawarciem drugiego pokoju w Toruniu. Zwyciężeni, mimo rozpaczliwej obrony, i zupełnie wyczerpani walką Krzyżacy zgodzili się na wydanie wszystkich ziem zajętych, względnie zatrzymanych bezprawnie, i części kraju, zdobytego na Prusakach. Utracili mianowicie całe Pomorze Gdańskie, ziemię Chełmińską z powiatami chełmińskim, grudziądzkim, toruńskim, radzyńskim i kowalewskim, ziemię Michałowską z powiatami brodnickim i nowomiejskim, ziemię Malborską z powiatami malborskim, sztumskim i elbląskim, oraz Warmię. Resztę zatrzymali jako lenno, z obowiązkiem składania hołdu. Z ziem zdobytych utworzono 3 województwa polskie, a mianowicie: malborskie, pomorskie i chełmińskie. Posiadały one prawa odrębne od innych województw, tworzyły całość pod nazwą Prus królewskich z Warmią, i posiadały, oprócz sejmików, rodzaj własnego sejmu, t. zw. „generał pruski“, który zbierał się w Malborku lub Grudziądzu. Sejm ten składał się z dwóch izb: poselskiej i senatu, i obradował w obecności komisarza królewskiego. Uchwały zapadały jednogłośnie. Obrady toczyły się w języku polskim; deputowanym miejskim jednak wolno było przemawiać po łacinie. Uchwały, powzięte na tych zebraniach, miały znaczenie instrukcyi dla posłów na sejm walny w Warszawie. Wyżsi urzędnicy i senatorowie musieli posiadać indygenat pruski, lub uzyskać obywatelstwo pruskie, jeżeli pochodzili z innych województw. Szlachtę pruską obowiązywało polskie prawo ziemskie, nadane przez Kazimierza Jagiellończyka i uzupełnione t. zw. korekturą pruską. Miasta rządziły się prawem chełmińskiem. Pospolite ruszenie było obowiązane tylko do obrony granic województw pruskich i szlachta pruska korzystała z tego prawa często, odmawiając pomocy królom.
 Zakon Krzyżacki nie podniósł się już po dwukrotnej klęsce. Usiłował dodać sobie powagi, zwiększyć swe wpływy i zdobyć po-