Tczewskim, z Wisłą. Wchodzimy tu już w kraj w znacznej części, bo w 3/5, zniemczony, co zwłaszcza jest widoczne w pobliżu Wisły. Przewagę w całym powiecie zapewnia Niemcom miasto Tczew (Dirschau), prawie czysto niemieckie, z 12,800 mieszkańcami. Jest to najważniejszy węzeł kolejowy w Prusach Zachodnich. Największą osobliwością miasta, które zresztą posiada jeszcze kilka gmachów z czasów pomorskich i krzyżackich, między innemi wielki kościół z 1226 r., są dwa olbrzymie mosty na Wiśle, największe we wschodniej połowie cesarstwa niemieckiego. Długość ich wynosi 784 metry. Na granicy powiatów Starogardzkiego
i Tczewskiego leży nad rzeką Wierzycą Pelplin, stara osada Cystersów, osiedlonych tam przez księcia pomorskiego Mestwina II w r. 1274. Posiada ona wspaniałą, olbrzymią katedrę (286 stóp długości, 83 szerokości i tyleż wysokości) w stylu gotyckim, z licznemi pamiątkami historycznemi. Klasztor Cystersów zamknięto równocześnie z kartuskim, w r. 1823. Od r. 1821 wioska ta, licząca 3,158 mieszkańców, jest stolicą dyecezyi chełmińskiej, z którą w tymże roku połączono dawny archidyakonat pomorski.
W powiecie Tczewskim wkraczamy w wielką nizinę, która rozszerza się po obu stronach Wisły, od przylądka Mątowskiego do morza. Krajobraz zmienia się zupełnie. Nizina ta jest pocho-
